HANiFDOSTLAR.NET

 

Kuran Müslümanı
 

(Şahıs odaklı din anlayışından Allah odaklı din anlayışına...)

Ana Sayfa Hanif Mumin  Iste Kuran Kurandaki Din  Kur'an Yolu  Meal Dinle Sohbet Odasi Hanifler E- Kitaplik Kütüb-i Sitte ?  ingilizce Site Kuran islami Aliaksoy Org  Hasanakcay Net Tebyin-ül Kur'an Önerdiğimiz Siteler Bize Ulasin

 

- Konulara Göre Fihrist

- Saçma Hadisler

- Hadislerin-Sünnetin İncelemesi

- Haniflikle İlgili Sorular Cevaplar

- Misakın Elçisi Kim?

- Kuranda Namaz/Salat

- Onaylayan Nebi

- Kuranda Namaz/Salat

- Enbiya 104

- Kuranda Yeminler

- Adem Hakkında Sorular

- Ganimetleri Resulün Eline Nasıl Vereceğiz?

- Allahın ındinde YIL ve DOLUNAYLAR

- Abese ve Tevella

- Hadisçilerce Tahrif Edilen Ayetler

- Mübarek Yer, Mübarek Vakit

- Arkadaş Peygamber

- Kuranın İndirilişinden Günümüze Gelişi

- Bir Türban Sorusu

- Kuran ve Bize Öğretilenlerin Farkı

- Namazın Kılınışı

- Hadislere Göre Namaz

- Kuranda Salat Namaz mıdır?

- Kuran Yetmez Diyen Uydurukçular

- Bizler Hanif Dostlarız

- Sahih Hadis mi İstersiniz?

- Hakkı Yılmaz'ın Tebyin Çalışması

- Kur'anı Anlamada Metodoloji

- Tarikatçıların Çarpıttığı Birkaç Ayet

- Nasıl Kur'an Okuyalım?

- Kur'anı Kerim Nedir?

- Kur'anda Oruç

- Allah'sız Bir Din ve Allah'sız Bir Kur'an İnancı

- Kuransız Bir İslam Anlayışı ve Müşrikleşme

- Meal Çalışmasına Davet

- Allah Şahit Olarak Kafi Değil mi?

- Doğru Hadisleri Ne Yapacağız?

- Kur'andaki Muhammed ve Peygamberlerin Misyonu

- Mahrem, Avret, Ziynet

- Nur Suresi Çeviri-Yorum

- Cilbab

- Resule İtaat Ne Demektir?

- Hadis Kalburcuları ve Kalburları

- Kur'anı Kerim'in İndiriliş Gayesi

- Kur'anda Amellere Karşı Cahili Yaklaşım

- İslamdışı İnanışlara Kur'andan Örnekler

- Biri Şu Haram Üretim Tesislerini Kapatsın

- Tasavvufta İslam Var mı?

- İslamda Delil Sorunu

- Kurban Kesmek

- İlahi Hitabın Serüveni

- Ecel Nedir?

- Şirk, İşrak, Müşrik, Müşareke, Müşterik

- Büyü Yapan ve Yaptıranlar

- Peygamberlere Karşı Rabbani Yaklaşımlar

- Salat-ı Tefriciye yada Zikri Çarpıtmaya Bir Örnek

- Mucize Nedir?

- Ayrılıkların Nedenleri

- Sıfır Hata veya Kur'an

- Haniflik Nedir?

- Rabıta İle Şeyhlere Tapanlar

- Hadis Zindanının Mezhepçi Mahkumları

- İslam Dininin Öğrenilmesinde Kaynak Sorunu

- Fasık ve Münafıkların Genel Tanımlaması

- Hadisler, Hıristiyanlık ve Selman Rüştü

- Kur'anı kerim'in İndiriliş Gayesi

- Müstekbirlere Karşı Cahili Yaklaşım

- Halis-Hanif İslam

- Kur'anda Şefaat

- Fuhuş Tellalı Tefsirciler

- Hayızlıyken Neden Namaz Kılınmasın?

- Cebrail, Vahiy, Melek

- Dindarlıkta Müşrikleşme Temayülü

- Büyü Yapan ve Yaptıranlar

- Yaratılış, Adem, Havva

- Kur'an Yerel mi, Evrensel mi?

- Reform Dinde mi, Dindarlıkta mı?

- Ne Mutlu Tağutu Olmayanlara

- Peygambere Saygı(?)

- Hadislere Kanıt Diye Gösterilen Ayetler

- Allah Nazara Karışmadı mı?

- Kur'anı Kerimle Amel Etmek Mümkün mü?

- Kur'anda İnkar Edenlerin Vasıfları

- Müminlerin Vasıfları

- Allah'ın Vasıfları

- Kur'anın Vasıfları

- Dine Karşı Cahili Yaklaşımlar

- Kur'an Merkezli Din

- İrin Küpü Patladı; Mevlana

- Hurafe ve Bidatlar

- Peygamberi Tanrılaştırma

- Hz. İsa'nın Ölümü

- Allah'ın Mesajının Adı: Kelamullah

- Allah'ın Resule Uyarıları

- Kur'ana Göre Tenkit ve Eleştiri Nasıl Olmalı?

- Kur'anda Sevgi

- Sofuların Devlet Desteğiyle Desteklenmesi

- Hans Von Aiberg Aldatmacası

- Kabir Azabı Safsatası

- Kur'an Kıssalarının Önemi; Masal Değiller

- Kur'anda Toplumsal Sünnetler

- Tefsirde İsrailiyyat

- Kardeş Evliliği Olmadan Çoğalma

- Hans Von Aiberg Tutuklandı

- Kur'anda Tevbe Kavramı

- Yaşar Nuri Öztürk'ün Yorumuyla Namaz

- Karadelikler; Bir Büyük Yemin

- Mezhepçilerin Ümmi Açmazı

- Kabe Nedir? Mekkede midir, Kudüste mi?

- Kur'anda Ruh Kavramı

- Kur'anda Nefs Kavramı

- Amin Kavramı ve Putperestlik

- Diyanet İşleri Başkanlığının Sitemize Cevabına Cevaplar

- Resul ve Nebi -1

- Resul ve Nebi -2

- Sapık Bir Fırka: Hansçılar

- Cihad mı, Çapulculuk mu?

- Kur'an Deyip Namazı Yok Sayanlar

- Cennete Sadece Müslümanlar mı Girecek?

- Kur'anda El Kesme Cezası var mı?

- Nazar veya Göz Değmesi Var mı?

- Şehadet Getir, Münafık(?) Ol

- Kur'anda Eleştiri Metodu

- Hacc Mekkede mi, Bekkede mi?

- İslami Tebliğde Kur'an Metodu

- Saptırılan Kavram: Mekruh

- Kur'anda Cuma Namazı var mı?

- Of Be Kader, Allah mı Suçlu Yoksa Biz mi?

- Kader Açısından Cebir ve İhtiyar

- Baban Peygamber Olsa Ne Yazar

- Kur'anda İnsan Hukuku

- Vahdet-i Vücud, Şirkin Alası

- Tasavvufi Bilginin Kaynağı Vahiy mi?

- İslam'da Resullük Son Bulmuştur

- Teveffi Kelimesi ve Arap Dili

- Tasavvuf Üzerine Düşünceler

- Nefis Mertebelerinin İç Yüzü

- Allah Rızası Anonim Şirketi; Tarikatlar

- Tasavvuf ve Eşcinsellik -1

- Tasavvuf ve Eşcinsellik -2

- Nakşi Şeyhi Allah'ın Avukatı mı?

- Kur'anda "ve+la" Öbeği

- Putlar ve Tapanlar

- Son Peygamberimizin Okuma Yazması

- Mesih ve çarpıtılan Bir Ayet

- Hac İzlenimleri

- "Üzerinde 19 var" da Son Nokta

- Secde Emri

- Kur'andaki Hac

- Aracıların Gaybı Bildiği İnancı

- Tarikatçı - Müşrik Karşılaştırması

- Gazali'nin Kadına Bakışı

- Kur'anda Kadına Verilen Önem

- Başörtüsü Allah'ın Emri Değil

- Başörtüsü Takmak Kur'anda Var mı?

- Kur'anda Kadın Dövmek Var mı?

- Cariye, Köle; Utanmaz Mealciler

- Kadına Yönelik Şiddet

- Sünnet Edilen Kızın Öyküsü

- Erkekçe ve Kadınca Meal Konusu, Nebe 33. Ayet

- Harem - Selamlık Kimin Emri?

- Zina, Evlilik ve Örtünme Adabı

- Cariyeleri Aç, Hür Kadınları Kapat (!)

- Çok Eşliliği Yasaklayan Ayetler

- Kur'ana Göre Evlilik Hukuku

- 2 Kadın = 1 Erkek, Uydurma mı?

- Danimarkalı mı Sapık, Buhari mi?

- Ebu Hanife, Cariyenin Avreti

- Nisa 25, Hür Kadın ve Fahişe İfadesi

- Maymunların Hadisi ve Recm Vahşeti

- Hz. Muhammed'in Tebliği

- Peygamberi Tanrılaştırma

- Angarya Haline Getirilen İbadet

- Buhari'nin Hadislerini Buhari Yazmamıştır

- Hadis ve Sünnet Gerçeği

- Uydurma Hadisler, İslamın Kara Boyası

- Hadisler Dinin kaynağı Olamaz

- Uydurmaların Sınırı Yok; Şeytan Geyiği

- Beşeri Hükümler Neden Kutsal Oluyor?

- Hadis - Kur'an Çelişkisi

- Kur'anda/Dinde Olanlar ve Olmayanlar

- Cehennem'den Çıkış Yok

- Kur'anda Tağut

- Ebu Hureyre Gerçekte Kimdir?

- Hadis - Mantık Çelişkileri

- Kurban ve Kurban Bayramı Nereden Geliyor?

- Hadislere Göre Kur'an Eksiktir

- Bildiri: İslam Anlayışında Reform

- Arapça mı, Arap Saçı mı?

- Koca mı Üstün, Allah mı?

- Esbab-ı Nüzül Komedi Hadisleri

- İşte Geleneğin Dini

- Ulul Emir İle Kim Kastediliyor?

- Kul Hakkı

- Yezidi Bir Gelenek: Aşure Tatlısı

- Hz. İbrahim'den Asrımıza Dersler

- Taklitçiliğin Boyutları

- Seb-ul Mesani Nedir?

- Kelle Sayılarak Gerçek Bulmak

- Kıyamet - Mahşer Günü ve Sonrası

- Kur'anda Namaz Vakitleri

- Kur'anda Cuma Konusu

- Salih Olmak Yetmez

- Hudeybiye Anlaşması Uydurma mı?

- Kitap Yüklü Eşekler

- Kur'andaki Hac

- Hz. Nuh'un Oğlu Kimdi? İftira mı?

- Ruhun Ağırlığına Başka Bakış

- Hz. İbrahim Yalancı Değildi

- İncil'de Kadına Bakış

- Şirkin Büyüğü Küçüğü Olur mu?

- Kur'andaki Abdest ve Hijyen

- Din de Bir Araçtır

- Kur'an Okumanın Zararları

- Kur'anda Dua Ayetleri

- Kur'anda Tarih Kavramı ve Bilinci

- Şekilsel Secde Kur'anda Yok mu?

- Salat ve salatı İkame

- Kur'andaki Emr Kavramı Üzerine

- Dindar İnsanlar Şirk Koşar

- Alak Suresinin İlk Beş Ayeti

- Men Arefe'nin Çözümü

- Kur'andaki Av Yasağı

- Fıtrat ve Namaz Vakitleri

- Kur'anda İnsan Hukuku

- Din Büyüklerini Tanrılaştırma

- Allah'a ve Muhammed'e Değil

- Kur'andaki Örnek Tevekkül

- Şekilsel Rüku Kur'anda Yok mu?

- Hz. İbrahim Kuşları Kesti mi?

- Ehli Sünnet Dininin Anayasası

- İnsan Allah'ın Halifesi mi?

- Kur'an Üzerinde Düşünmek

- Şirkin Kuyusuna Düşenlere Uyarılar

- Kur'an Ölülere Okunmak İçin mi İndirildi?

- Ayda Okunan Kur'an Masalı

- Hz. İbrahim, Safa ve Merve Masal mı?

- "Haç"er-ul Esved (!)

- Mevlana Sahte Bir Peygamber Değil mi?

- Tasavvufun Tanrısı İki Zıttır

- Kur'andaki Tasavvuf: Teveccüh

- Önce Batıl ve Hurafe İle Savaşalım

- Resuller Haram Kılamaz mı?

- Elçi Muhammed ile İnsan Muhammed'in Farkı

- Tarikatlarda Aracılar Rezaleti

- Nur Suresi 31. Ayet Nasıl Çarpıtılıyor?

- Sırat Kıldan İnce, Kılıçtan Keskin mi?

- Kur'anda Zalimler

- Bütün Mehdileri Çöpe Atıyoruz

- Kur'ana Göre Ramazan Ayı ve Haram Aylar

- Tasavvufçuların İlahı; Varlık ve Yokluk

- Tasavvufçuların Küçük Putları

- Sünnet Etmek yaratılışı Değiştirmedir

- Son Peygamberimizin Mektupları

- Fıtrat ve Namaz Vakitleri

- Mescid-i Aksa Nerede?

- Büyük Kandırmaca: Hadis

- Kur'an Neden Arapça Olarak İndirilmiştir?

- Kimin dini? Kimin Kitabı? Kimin Meali?

- Evliya Kelimesinin geçtiği Ayetler

- Şimdiye Kadar Yaşanan İslam

- Ayın Yarılması Diye Bir Mucize Yoktur

- Kabe Dikili Taş Değil mi?


Up | Down | Top | Bottom
 
Şu da emredildi: Yüzünü dine bir Hanif olarak çevir. Sakın müşriklerden olma.

Yunus Suresi 105

Ben bir Hanif olarak yüzümü gökleri ve yeri yaratana döndürdüm. Müşriklerden değilim ben.

Enam Suresi 79

İbrahim ne bir Yahudi idi, ne de bir Hıristiyan. O sadece hanif bir müslümandı. O müşriklerden değildi.

Ali İmran Suresi 67

Şu da kuşkusuz ki, İbrahim başlıbaşına bir ümmetti; bir Hanif olarak Allah'ın önünde eğiliyordu. Müşriklerden değildi.

Nahl Suresi 123

De ki Allah doğrusunu söylemiştir / vaadinde sadıktır.Haydi artık Hanif olarak İbrahim'in Milleti'ne uyun! Müşriklerden değildi o.

Ali İmran Suresi 95

Allah'a ortak koşmadan, Hanifler olarak... Allah'a ortak koşan kişi, gökten düşmüş de kendisini kuşlar kapışıyor veya rüzgar onu uzak bir yere fırlatıp atıyor gibidir.

Hacc Suresi 31


Up | Down | Top | Bottom

HABERLER

 

 








 

 

  Hanif Islam

 

Ortak Meal-Yorum Çalışması
 Hanif Dostlar Ana Sayfa -> Ortak Meal-Yorum Çalışması
Konu Konu: "Balığın" arkdaşı gibi olma! Yanıt YazYeni Konu Gönder
Yazanlarda
Gönderi << Önceki Konu | Sonraki Konu >>
baybora
Ayrıldı
Ayrıldı
Simge

Katılma Tarihi: 06 eylul 2007
Yer: Turkiye
Gönderilenler: 547
Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP Alıntı baybora

selam,

Aşağıya uzun bir çalışmayı asıyorum, katkılarla güzelleşeceğini umut ediyorum, ilgilenen arkdaşlara şimdiden teşekkür ediyorum,

selam ve dua ile,

rıdvan



__________________
Tanrı'ya inanan adam olmak kolay, ve fakat Tanrı'nın inanacağı adam olmak zor!
Yukarı dön Göster baybora's Profil Diğer Mesajlarını Ara: baybora
 
baybora
Ayrıldı
Ayrıldı
Simge

Katılma Tarihi: 06 eylul 2007
Yer: Turkiye
Gönderilenler: 547
Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP Alıntı baybora

 

 

“Balığ”ın arkadaşı gibi olma!

 

1.Giriş ve Temellendirme:

 

Bu yazıda “Yunus(a.s) kıssasına” değineceğiz yine “Kıssa”nın “literal/Lafzi” ve “Sembolik” anlamı üzerinde duracağız. Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi “kıssaların en temel amacı” “Hidayet ve bu hidayete klavuzlayacak/rehberlik edecek Hisse/dersler”dir. Yazdıklarımızın ve dayanaklarımızı anlaşılması için ilk önce temellendirme;

 

Edebi sanat; sözlerin kuruluşuna yarıyan sözcüklerin kendi anlamlarından başka anlamlarda kullanılmasından doğar. Edebi sanatların temeli anlatıma dayanır. Anlatım; anlatmak eylemi; anlatmak tarzı; zihinde tasarlanan bir konuyu söz veya yazı ile bildirmedir. İfade, anlatış aynı anlamdadır. Eda ise; tavır, anlatış yolu, uslûb, tarz, söyleyiş anlamlarına gelir. (Edebi Sanatlar Antolojisi, Seyit Kemal Karaalioğlu, İnkılap ve Aka, 1969, s.17)

 

Tüm dünya edebiyatında, manzum yapıtlarda olsun, mensur yapıtlarda olsun üç anlatım yolu vardır:

1.      Yalın Anlatım,

2.      Mecaz Anlatım,

3.      Mizahlı anlatım (Edebi Sanatlar, s.21).

 

Muhammed Ahmed Halefullah, metinlerin anlaşılması konusunda onları ikiye ayırır;

1.      Lâfzi (leteral) anlama,

2.      Edebi anlama (Kur’an’da Anlatım Sanatı, Ankara Okulu, Ankara, 2002, s.47).

 

Dil bilgisi kurallarına göre doğru ve fasih olan bir sözü, maksat, zaman ve muhataba uygun olarak bediî bir şekilde ifade edilmesini inceleyen ilme “belâgat” adı verilir. Batıda “retorik”, muhatabı ikna etmek için etkili konuşma ve yazma sanatı olarak tanımlanmıştır (Sözün Büyüsü, Edebî Sanatlar, Menderes Çoşkun, Dergah yayınları, Kasım 2007, s.14).

 

Klâsik belâgat anlayışında lâfzın manaya münasebeti, hakikat (temel anlam), mecaz (mürsel mecaz, istiare) ve kinaye başlıkları altında incelenir. (Sözün büyüsü,  s.41).

 

Anlatım kavramı özelde ise “Lisan” anlamındaki “dil”le ilgilidir. Yani dil, en geniş anlamda ve temel bir anlatım(iletişim) unsurudur. Dil öylesine geniş anlamda kkullanılır ki, söz konusu kullanım çokluğu bazı anlatım biçimlerinin doğmasına neden olmuştur. Bunları genelde ikiye ayırabiliriz. Birincisi “Doğrudan Anlatım” diğeri ise “İmgesel (metaforik) Anlatım”dır. Doğrudan anlatımda “söylenen” ile “kasdedilen” “aynı şeydir”. Bu tür anlatımda mecaza ve dolaylı ifade yollarına pek yer verilmez. İmgesel anlatımda ise “söylenen” ile “kasdedilen” “farklıdır”. Bu tür anlatımda pek çok mecaza ve dolaylı ifade biçimine rastlanır. İmgesel anlatım, bir objeyi ya da olguyu olduğu gibi değil de, “başka şekilde” aktarmanın adıdır. (Öyküde Tasvirci Anlatım Bağlamında Görüntünün dili/Sözcüklerin dili, Şaban Sağlık, Hece 2009, Sayı.34, s.73,74) .

 

 

 

2.Yunus/Yona/Jonah ve Tevrat’tan alıntılar ve açıklamalar:

 

Yunus(a.s) Tevrat ve Kur’an’ı Kerim’de yer alan peyamberlerdendir. Yunus(a.s) Tevrat’ta “Yunus Kitabı”nda yer alır.

 

Rab bir günbir gün Amittay oğlu Yunus'a, “Kalk, Ninova'ya, o büyük kente git ve halkı uyar” diye seslendi, “Çünkü kötülükleri önüme kadar yükseldi. Ne var ki, Yunus Rab'bin huzurundan Tarşiş'e kaçmaya kalkıştı. Yafa'ya inip Tarşiş'e giden bir gemi buldu. Ücretini ödeyip gemiye bindi, Rab'den uzaklaşmak için Tarşiş'e doğru yola çıktı.”(Tevrat, Yunus, 1:1-3).

 

Tarşiş/Tarshish veya “Tarşişa” (Bak. Tevrat, Yaradılış, 10:4), Arabça’ya uyarlandığında (S/Ş dönüşümleri) “Tarsis” veya “Tarsus” olmalı (Klikya), Tarsus Türkiye sınırları içinde ve “Mersin” iline bağlı “ilçe”dir. “Ninova/ninve/nineveh”da Irak sınırları içinde “Musul’un yanındadır. “Yafa/Yafo/Yaffa” ise bugün İsrail sınırları içindeki “tel-aviv” yanındadır. Hem “Tarsus” hem de “Yafa” “liman kentleri”dir. 

 

Yunus(a.s)’ın Tevrat’ta göre kaçma sebebi şudur;

 

“Denizciler bu yanıt karşısında dehşete düştüler. “Neden yaptın bunu?” diye sordular. Yunus'un Rab'den uzaklaşmak için kaçtığını biliyorlardı. Daha önce onlara anlatmıştı.” (1:10).

 

Yunus(a.s) gemideyken fırtına çıkar, Yunus(a.s) kurada kaybeder ve denize atılır;

“Sonra denizciler birbirlerine, “Gelin, kura çekelim” dediler, “Bakalım, bu bela kimin yüzünden başımıza geldi.” Kura çektiler, kura Yunus'a düştü.”(1:7).

 

“Yunus, "Beni kaldırıp denize atın” diye yanıtladı, “O zaman sular durulur. Çünkü biliyorum, bu şiddetli fırtınaya benim yüzümden yakalandınız.””(Yunus, 1:12).

 

“Bu arada Rab Yunus'u yutacak büyük bir balık sağladı. Yunus üç gün üç gece bu balığın karnında kaldı”. (Yunus, 1:17).

 

Yunus(a.s) balığın karnında Allah’a yalvarır;

 

“Yunus balığın karnından Tanrısı Rab'be şöyle dua etti:..”(Yunus, 2:1-9).

 

Ve Yunus(a.s) balığın karnından kurtulur;

 

Rab balığa buyruk verdi ve balık Yunus'u karaya kustu.”(Yunus,2:10).

 

Bundan sonrası Kur’an’ı Kerim’den ayrılmaktadır. Şöyle ki;

 

Tanrı Ninovalılar'ın yaptıklarını, kötü yoldan döndüklerini görünce, onlara acıdı, yapacağını söylediği kötülükten vazgeçti (3:10). Yunus buna çok gücenip öfkelendi.  Rab'be şöyle dua etti: “Ah, ya Rab, ben daha ülkemdeyken böyle olacağını söylemedim mi? Bu yüzden Tarşiş'e kaçmaya kalkıştım. Biliyordum, sen lütfeden, acıyan, tez öfkelenmeyen, sevgisi engin, cezalandırmaktan vazgeçen bir Tanrı'sın. Ya Rab, lütfen şimdi canımı al. Çünkü benim için ölmek yaşamaktan iyidir.".(4:1-3).

 

 

Yunus(a.s) “öfkelidir”; “Rab, “Ne hakla öfkeleniyorsun?” diye karşılık verdi. Yunus kentten çıktı, kentin doğusundaki bir yerde durdu. Kendisine bir çardak yaptı, gölgesinde oturup kentin başına neler geleceğini görmek için beklemeye başladı. Tanrı Yunus'un üzerine gölge salacak, sıkıntısını giderecek bir keneotu sağladı. Yunus buna çok sevindi. Ama ertesi gün şafak sökerken, Tanrı'nın sağladığı bir bitki kurdu keneotunu kemirip kuruttu. Güneş doğunca Tanrı yakıcı bir doğu rüzgârı estirdi. Yunus başına vuran güneşten bayılmak üzereydi. Ölümü dileyerek, "Benim için ölmek yaşamaktan iyidir" dedi. Ama Tanrı, “Keneotu yüzünden öfkelenmeye hakkın var mı?”dedi. Yunus, “Elbette hakkım var, ölesiye öfkeliyim” diye karşılık verdi.  “Keneotu bir gecede çıktı ve bir gecede yok oldu” dedi, “Sen emek vermediğin, büyütmediğin bir keneotuna acıyorsun da, ben Ninova'ya, o koca kente acımayayım mı? O kentte sağını solundan ayırt edemeyen yüz yirmi bini aşkın insan, çok sayıda hayvan var." (4:5-11).

 

3.      Tevrat’tı Değerlendirme:

 

Tevrat’a göre Yunus(a.s) “uzaklaşmak için” “Rab’den kaçar”.  Kur’a denize atmak için değil “belanın kimden geldiğini bilmek için” çekilir, Yunus(a.s) “beni denize atın” der. Yaptığına pişman olmuştur. “Balık” yunus(a.s)’ı yutar ve kusar.

 

Fakat hikaye burada bitmez “Ninovalı’lar” tanrıya inanırlar. Fakat Yunus(a.s) bu kavme azab gelmemesine “gücenip öfkelenir (Tevrat, Yunus, 4:1)  Rab, “ne hakla öfkeleniyorsun?(Tevrat,Yunus, 4:4)

 

(Rab Yunus’a) Keneotu bir gecede çıktı ve bir gecede yok oldu" dedi, "Sen emek vermediğin, büyütmediğin bir keneotuna acıyorsun da, Ninova'ya, o koca kente acımayayım mı? O kentte sağını solundan ayırt edemeyen yüz yirmi bini aşkın insan, çok sayıda hayvan var. (Tevrat, Yunus, 4:10-11). Cümlesiyle Tevrat’taki “Yunus Kitabı” sonlanır.

 

Yunus(a.s)’ın bu ikinci olayına Kur’an’ı Kerim yer vermez.

 

 

4.      Kur’an’ı Kerim’de ve Yunus(a.s) kıssası:

 

         4.1.68 Kalem Suresi: 48-50

 

Kur’an’ı Kerim’de Yunus(a.s)’la ilgili ilk pasaj “Kalem suresi”ndedir, Kalem Suresi “ilk inen” surelerdendir. Mekke’de Peyamber(a.s)’a yoğun karşı çıkışın olduğu bir bağlamda inmiştir.  Surenin “Nûn ve’l-qalemi” cümlesiyle başlaması ve “Zê’n-Nûn”un Yunus(a.s) lakabı olması ilginçtir. Bununla beraber Arapça'da “nûn” isminin, bu harften başka olarak Hz. Yunus'a “Zünnûn” denilmesinde olduğu gibi “hût”, yani “balık” mânâsına; kezâ yazı hokkası “divit” mânâsına ve daha bazı mânâlara geldiği de söylenir (Elmalılı). Yunus(a.s)’la ilgili Ayet-i Kerimelerin çevirisi şöyledir;

 

Sen, “Rabbinin hükmü için” diren. “Balığın arkadaşı” gibi olma!. Hani o üzüntüyle pişman olmuş olarak seslenmişti (48). Eğer Rabbinden ona bir nimet yetişmemiş olsaydı, o ayıplanmış (olarak) “düzlüğe” atılacaktı (49). Rabbi onu seçti ve Sâlihlerden kıldı (50). [68:48-50].

 

Ayet-i Kerimelerde geçen;

 

4.1.a.Rabbinin hükmüne sabret” ifadesiyle ilgili olarak, şu iki izah yapılabilir:

          a) Onlara mühlet verme ve onlara karşı olacak sana yardımı erteleme hususlarındaki Rabbinin hükmüne sabret.

        b) Sana tebliği, vahyi ve peygamberlik görevini yüklemesi hususundaki hükümlerine sabret, bu yolda ve bu sebeple meydana gelecek eziyet ve sıkıntılara katlan(Razî).

 

4.1.b. “fêSBiR”: Yine “ilk Surelerde” sık geçen kelimelerdendir (Bak. 70:5, 74:7, 76:24, 52:48, Kelime için Bak.11:49, 20:130, 30:60, 40:55,77, 46:35, 50:39, 68:48, 70:5, 74:7, 76:24). Elbette ki Peyamber(a.s) “fêSBir alê mê yeqûlûne(50:39” hükm-ü ilahisince kendine söylenen sözlere direnç göstermesi istenmektedir.

 

4.1.c.ve lê tekun ke-SâHiBi’l-HûTi”: “ve balığın arkadaşı gibi olma!”,

 

“Balığın arkadaşı” kimdir?

 

Neden üzüntüyle pişman olmuştur ve niçin seslenmiştir?

 

Nerededir de “ayıplanmış” olarak düzlüğe/araziye/Sahile atılacaktır?

 

Daha önce geçen surelerde buna “hiç” işaret yoktur, “Balığın Arkadaşı” “ilk Muhatab”larca biliniyor olamalı ki, işaret veya ima ederek geçilmiştir.

 

Ayet-i Kerime’de geçen “el-HûT” yani “Balık”,  Kur’an’ı Kerim’de 68:48, 18:63, 37:142 tekil”, 18:61’de “HûTe-himê”, “ikil” ve “HîTêNe-hum” şeklinde “çoğul” olarak geçmektedir. Hût için; ve huve es-Semeku’l-Azîm” denmiştir “HâVeTenî fulênun”, filan kişi tıpkı “balık gibi” bana oyun etti veya beriye kıvrılıp tilkilik ederek beni atlattı anlamındadır (Ragıb, Mufredat).

 

Onun gibi olma” yani ona benzeme anlamındadır. “ke-SâHiBi ise “ke/gibi” benzetme edatıdır. “SaHiB” ise “arkadaş” anlamında.(Bknz. 4:36, 6:101, 7:184, 9:40, 12:39,41, 18:34,37,76, 31:15, 34:46, 53:2, 48:68, 70:12, 72:3, 80:36, 81:22)  

 

4.1.d.iz nêdê ve huve meKZûMun”: “Hani o üzüntüyle pişman olmuş olarak seslenmişti”,  meKZûM”; Gamla dolu dolu” buyruğu keder (gam) ile dolu dolu, demektir. Üzün­tü “KeRB” diye de açıklanmıştır. Birincisi İbn Abbas ve Mücahid'in, ikincisi Ata ve Ebu Malik'in görüşüdür. el-Maverdî dedi ki: Aralarındaki farka gelince; gam kalpte, üzüntü (kerb) ise nefeste olur (Kurtubi). (Kelime için bknz. 3:134, 12:84, 16:58, 43:17, 40:18).

    

4.1.e.ARiYe”, uRYên”: kelimesi, çıplak olmak, soyunmak “uRYeten min siyêbi-hi” elbisesini çıkarmak, elbisesini soyunmak anlamındadır. “el-ARâ”, saha, kenar, evin avlusu yöresi, “el-ARâU” düz ve geniş yer anlamındadır. “el-URVê” bir şeyin kulbu, elbisede ilik anlamındadır. Kur’an’ı Kerim’de “Ayn-Ra-Ye” kökünden 37:145, 68:49’da ve 20:118 kelimeler geçmektedir. Yine “Ayn-ra-Vav” kökünden 2:256, 21:22 ve 11:54 kelimeler geçmektedir.

 

4.1.f. meZMûMun: “Ayıplanmış, zemmedilmiş” anlamındadır. Kelime, 68:49, 17:18 ve 22 geçmektedir. kınanmış olarak atı­lacaktı; fakat kınanmaksızın hastalıklı bir şekilde atıldı. İbn Abbas'ın görü­şüne göre; “kınanmış”; “Kınayıcı” anlamındadır. Ebu Bekr b. Abdul­lah; günah işlemiş olarak diye açıklamıştır. “Kınanmış” her türlü hayırdan uzaklaştırılmış anlamında olduğu da söylenmiştir Şöyle de açıklanmıştır: Şayet Allah'ın onun üzerindeki lütfü bulunmamış olsaydı, kıyamet gününe kadar balığın karnında kalacaktı, Sonra da kınan­mış olarak kıyametin düz arazisine (Mahşer yerine) atılmış olacaktı. Buna da yüce Allah'ın şu buyruğu delil teşkil etmektedir: “Eğer o, gerçekten tesbih edenlerden olmasaydı, diriltilecekleri güne kadar (balığın) karnında kalır­dı elbet.” (37:143-144) (Kurtubi).

 

4.1.g. (Ni’Metun: 26:22, 68:49)nimet” ile, Allah Teâlâ'nın Yunus (a.s)'ın, tevbeye muvaffak kılmak suretiyle nasib ettiği in'âmı kastedilmiştir ki bu da, güzel, iyi ve taat olan şeylerin, ancak Cenâb-ı Hakk'ın muvaffak kılması ve hidayeti ile tamamlanıp, mükemmel hale geldiklerine delalet eder (Razî).

 

 

4.2. 37 Saffat Suresi: 139-148.

 

 

Ve gerçekten Yûnus da “Rasullerdendi”: (139). HaniYüklü  Gemiye” kaçmıştı. (140). Sonra “(pişmanlıktan) yüzünün rengi değişti” ve kaybedenlerden oldu (141). Balık” onu yuttu ve o, “kendi kendini kınarken(142).  Eğer, gerçekten o, “tesbih edenlerden” olmasaydı, (143). Elbette kalırdı, onun karnında “kaldırılacakları gün e kadar (144). Attık onu, “düzlüğe” ve o  (Pişmanlıktan) bitkin”di  (145). ve bitirdik onun yanında ağaç   geniş yapraklardan (146). Onu gönderdik, yüz bin veya fazlasına (147). Bunun üzerine inandılar, böylece yararlandırdık onları bir süreye kadar (148).” [37:140-148].

Ayet-i Kerimelerde geçen;

 

4.2.a. el-meŞHûNe (ism-i mef’ul): 26:119, 36:41, 37:140. Gemi yük ve insanlar ile ağzına kadar dolduğunda, "o gemi, "meşhûn"dur; doludur" denilir(Razî).     

 

4.2.b. İBeK: Bir kölenin, efendisinden kaçmasıdır. Enbiya Sûresi'nde “Ve Zünnûn'a (da lutfettik). Hani o (kavmine) kızarak gitmişti.” (21:87) buyurulduğu üzere Yunus (a.s.) öfkelenip, Allah tarafından izin gözlemeksizin çıkmış olduğundan “İBeK” (kaçış) denilmiştir. Alûsî, tefsirinde der ki: "Yunus (a.s.) hakkında kitap ehlinin kitaplarında anlatılan şudur: Allah Teâlâ, onu Nînüvâ halkına gidip onları Hakk'a davet etmekle görevlendirmişti” (Elmalılı).

 

““Hani o, yüklü gemiye kaçıp sığınmıştı” buyruğundaki “Kaçıp sı­ğındı” fiili hakkında el-Muberred der ki: Bu aslında uzaklaşıp gitti demektir. Kaçan köleye “EBiK” denilmesi de buradan gelmektedir. Başkası da şöyle de­mektedir: Yunus'tan “kaçtı” diye söz edilmesi yüce Allah'ın emri olmadan ve insanlardan saklanarak çıkıp gitmiş olmasıdır.“Yüklü gemiye” buyruğundaki: “Yükle dopdolu” demektir. “Gemi” anlamındaki (الْفُلْك) ise, hem müzekker, hem müennes gelir, tekil ve çoğul olarak da gelir” (Kurtubi).

 

4.2.c. fe SêHeMe: 37:141,  SeHeMe VeCHu-hu “yüzünün rengi değişti”, es-SuhêMu,  kendisinden dolayı yüzün renginin değiştiği hastalık (Ragıb). Zayıflık, karnın içine geçmesi, rengin değişmesi ve dudakların kuruması veya büzülmesi (lisan’l-Arab, Tâcu’l-Arûs). (Yüzü) asılmak, ciddileşmek, üzüntü vb. sebeble rengi değişmek, rengi atmak. Fiil mufa’ale babındandır. Bu bab karşılıklı işdeşlik ve bir gayret serfetmeyi gösterir. Yada “Dâ‘AFtu CeHdî” gayretimi iki katına çıkardım gibi tek taraflı bir manayı da ifade edebilir  (Arabça ilk ve ileri dilbilgisi, prof. Yusuf Uralgiray. C.1, s.80).

 

37:141 de geçen “fe sêheme”, “kura çekmek” anlamına geldiği gibi, “üzüntüden,zayıflıktan,hastalıktan rengi değişmek, rengi atmak, yüzü asılmak,(semehe vechu-hu)” anlamlarınada gelen bir kelime tevratta kura çekmek geçtiği için diğer anlam ikinci plana itilmiş. 37:145'te “bitkin olarak” düzlüğe/Sahile atılıyor. Balığın karnında kaldığı için mi bitkin yoksa yaptığına pişman olduğu için mi? (37:142 buna cevab verir)

 

4.2.d. el-muDHaDîne: 37:141, Temelde “ayağın kayması” anlamına gelir. “DeHDu’r-RiCLi” kullanımından gelir (Ragıb). (Bknz. 42:16, 18:56, 40:5)

 

4.2.e. fê’LteKaMe-hu: 37:142, LeKiMtu’t-TaÂMe “Yemeği hızlı bir şekilde yedim yada yuttum” ve teLeKKaMtu-hu, “Onu yavaş yavaş, acele etmeden yedim yada yuttum” kullanımlarından türemiş olması caizdir.  RaCuLun tiLKâMu” “Lokmaları(LuKaMun) çok adam”. LeKaMun, sözcüğü temelde “yutan” “muLteKiMun” demektir. Yolun bir ucuna ya da kenarına “LeKaMun” denir. (LuKMêNu, lukman(a.s).)

 

4.2.f. YeKTîNin: 37:146, el-Muberred dedi ki: Gövdesi olmayıp yaprağı yerin üzerinde yayılan her-bir bitkiye “yektîne” denilir. Kabak, kavun ve ebu cehil karpuzu gibi. Eğer bitkinin kendisini ayakta tutan gövdesi (ve sapı) var ise buna sadece “şece­re (ağaç)” denilir. Eğer kökleri bulunup etrafa yayılıyor ise buna da “necme” denilir, çoğulu ise “necm” diye gelir. Nitekim yüce Allah şöyle buyurmakta­dır: “Gövdesiz bitkiler de, ağaçlar da (Allah'a) secde eder­ler.” (55:6) Buna yakın bir açıklama İbn Abbas, el-Hasen ve Mukatil'den de rivayet edilmiştir. Onlar derler ki: Uzayıp giden ve yer üzerin­de yayılarak dik duramayan, sapı da bulunmayan acur, kavun, kabak, ebu cehil karpuzu gibi her bir bitkiye “yektin” denilir. Said b. Cübeyr dedi ki: Biten, sonra da aynı senede ölen her şeye denilir. Muz da bunun kapsamına girer. Derim ki: “Yektin” sapı olmayan bitkilerdendir. el-Cevherî dedi ki: Yaktın kabak ve buna benzer bitkiler gibi sapı olmayan bitkilerdir. ez-Zeccac de­di ki: Yaktînin türediği kök "bir yerde ikamet etti" anlamındaki (قَطَنَ بِالْمَك 14;انِ)  ifadesidir( لزَّجَّا 80; : اِشْتِقَ 75;ق الْيَقْط 16;ين مِنْ قَطَنَ بِالْمَك 14;انِ إِذَا أَقَامَ بِهِ فَهُوَ يَفْعِيل) . Buna göre yaktin "yef'il" veznindedir. Bunun Arapça olmayan bir isim olduğu da söylenmiştir(Kurtubi).

4.2.g. İmgeler üzerine;

 

·         Hz. Yunus’un “Büyük balığı”nın Kur’an’da açıkça geçtiği üç yer de de (yukarıdaki ayette ve 68:48’de “el-hût” olarak, 21:87’de is “en-nûn” olarak) el belirtme takısı kullanılmıştır. Bunun sebebi muhtemelen şudur: Hz. Yunus kıssası o kadar meşhurdur ki “büyük baklık” temsiline yapılan her değinme kendi kendini açıklayıcı (self explanatory) bir özellik taşıyordu. Hz.Yunus’u yutan balığın içi, 21:87’de sözü edilen manevi çöküntünün derin karanlığını sembolize etmektedir. Peygamberlik görevinde ve böylece “Tanrı’nın mevcudiyetinden” “bir kölenin kaçışı gibi kaçması”nın bulanımı. Bu arada kıssanın “insan(ın) zayıf yaratılmış” olması sebebiyle (4:28) peygamberlerin bile insan tabiatında mevcut olan zaaflardan uzak kalamadıklarını göstermek istediği söylenebilir” (Muhammed Esed, Saffat Suresi, Dipnot.56, Kur’asn Mesajı, meal-tefsir, İşaret, 1997).

 

·         “Yanii o’na gölge yapmak ve rahatlatmak için. Böylece Kur’an, Hz. Yunus ve balık temsilini anlatabilmek için, kendi üslubunun karakteristiği olan mecazi bir anlatım ile, en kuru ve çorak topraktan bile bir ağacın yetişmesini sağlayabilen Allah’ın, aynı şekilde karanlıkta kaybolmuş bir yüreğinde yeniden aydınlığa ve manevi hayata dönmesini de sağlayabileceğine işaret vardır” (Esed, Saffat Suresi, dipnot.58)

 

·         “(Sıkıntılarının zifiri karanlığında bile) Allah’ın sınırsız şanını yücelte(bile)nlerden olmamış olsaydı”: Yani, daima Allah’ı anan ve O’na bağışlanması için dua edenlerden” (Esed, Kalem Suresi, dipnot, 28.)

 

·         “lafzen, “Suçlu damgası taşıyarak” –yani hâlâ günahının yükü altında ve tevbe etmemiş olarak: Allah’ın rahmeti olmasaydı Yunus Peygamber’in bir günahkar olarak ölmüş olacağına ima” (Esed, Kalem Suresi, dipnot, 29).

 

 

·         Hikâyede anlatılan olaylar, sanki gerçekten de yaşanıyormuş gibi anlatılmasına rağmen, bu hikâye aslında baştan sona sembol diliyle yazılmıştır. Bundan dolayı da anlatılan bütün olaylar Yunus Peygamber’in ruhsal durumu hakkında verilmiş bilgilerdir. Burada pek çok sembol ardı ardına dizilmiştir” (Eric Fromm, Rüyalar, Masallar, Mistoslar, Arıtan, 2003)

 

·         Balık, olumsuz anlamlarıyla ahmaklık, açgözlülük, kaba-sabalık ve sersemlik, cinsellik ve budalalıgın sembolüdür. Aynı zamanda olaganüstü bereketli olusundan ötürü fallik bir imgedir. Yunus peygamberi yutan büyük balık, karanlıklar veya ölüler âlemini sembolize eder. Osiris’in üreme organını kesip denize atan tanrı Set’le bu organı yutan balık özdeslestirildiginde, balık imgesi ugursuz bir isaret, suç planlama, saklama ve karanlıgı temsil eder” (Rider haggard’ın Romanlarına arkatipsel bir yaklaşım, Ayşe Arzu Korucu, Lutfen Forumu zor duruma sokmayalim Üniversitesi, Sosyal Bilimler enstitüsü, İngiliz Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Doktara Tezi, 2006, Arkatipsel Doğa İmgeleri, “Balık”, s.192)

 

 

·         Kur’ân’da Hz. Yûnus’un görevlendirildiği beldeyi terk edişi, “kaçıs” olarak nitelendirilmektedir. Bir peygamberin bir yerden ayrılışı Allah’ın iznine bağlı olduğu halde, o bِöyle bir izin beklemeden görev mahallini terk ettiği için bu durum mecâzen “kaçış” olarak nitelendirilmiştir (Kur’an Ve Kitab-ı Mukaddes’e göre Yunus Kıssası, Kadir Polater, Dinbilimleri Akademik Arastırma Dergisi, VII (2007), sayı: 2).

 

Tevrat’ta “Balık imgesi”;

 

Sürgünlüğümüzün onuncu yılı, onuncu ayın on ikinci günü Rab bana şöyle seslendi: "İnsanoğlu, yüzünü firavuna çevir, ona ve Mısır'a karşı peygamberlik et. Onlara de ki, 'Egemen Rab şöyle diyor: “Kendi kanallarının içinde yatan Büyük canavar firavun, İşte, sana karşıyım. Sen ki, Nil benimdir, Onu kendim için yaptım dersin. Çenelerine çengeller takacak, kanallarındaki balıkları Senin pullarına yapıştıracağım. Pullarına yapışmış balıklarla birlikte seni kanallarından çıkaracağım. Seni de kanallarındaki bütün balıkları da çöle atacağım. Kırlara düşeceksin, toplanmayacak, gömülmeyeceksin. Seni yem olarak yabanıl hayvanlara ve yırtıcı kuşlara vereceğim. (Tevrat, Hezeikel, 29:1-5).

 

Gemi ye “Kaçış”, “Pişmanlıktan Hastalanma”, “Balığın Yutması”, “Tesbih Etme” ve “Sahile Atma”

 

 

 

4.3. 21 Enbiya Suresi 87-87:

 

Ve Zê’n-Nun’u da, Hani gitti öfkelenerek, zanneti; asla sıkıntıya sokamayacağımızı. Ama seslenmişti “karanlıklar içinde”: “Sen’den başkası ilah değildir! Sen yücesin! Gerçekten ben, Zalimlerden oldum!” (87).Cevab verdik ona;” “ve onu kurtardıkGamdan. İşte  böyle kurtarırız mü’minleri (88). [21:87-88].

 

ve zê’n-NûNi: 21:87, Sa'leb'in Îbnu'l-A'rabî'den rivayetine göre “en-NûNe” küçük çocuğun çene-sindeki küçük çukur (gamze) demektir(Kurtubi).

 

““Zû” da bilindiği gibi “SâHiB” mânâsınadır. Bazıları “”nun “SâHiB”ten daha beliğ ve fasih olduğunu söylemişlerdir. Zü'n-nun denildiği zaman, Yunus (a.s)'ın ona mahkum kalmayıp onun sıkıntısından kurtuluşu; “SâHiB” denildiği zaman da o balığın içinde bulunması durumlarına işaret edilmiş oluyor. Onun için Enbiya sûresinde övülürken “Zü'n-nun”, bu sûrede(Kalem) ise ona benzemekten nehyedilirken “Sâhib-i hût” diye isimlendirilmiştir. Burada “hût” ve “Nûn” kelimelerinin ikisinin de balık mânâsına gelmesi itibariyle, bu âyet ile sûrenin başındaki “Nûn”a dolaylı yoldan bir işaret yapılmış demektir. Bundan bazıları dan maksadın bu “hût” olduğu görüşüne varmışlardır. Fakat öyle olsaydı burada “Sahibu'n-nûn” denilmek uygun düşerdi. Demek ki maksat o olmamakla beraber dolaylı yoldan ona bir işaret de vardır (Elmalılı, Kalem Suresi Tefsiri).

 

neKDiRa: 21:87, (Bknz. 13:26, 65:7) Ömer b. Abdu'1-Aziz ve ez-Zührî: “Bizim kendisini asla sıkıştırmayaca­ğımızı sanmıştı” buyruğundaki; ifadesini “nûn” harfini ötreli, “dal” harfini şeddeli olarak; “nukaddera” “takdir/et-ekdîri”den gelen bir fiil şeklinde “hakkın­da takdir etmeyeceğimizi...” anlamında okumuşlardır. Bu kıraati el-Maverdî, İbn Abbas'tan da nakletmektedir. Ubeyd b. Umeyr, Katade ve el-A'rec ise; “yukaddera” şeklinde “ya” harfi ötreli ve şeddeli olarak, meçhul bir fiil “el-f’ili’l-mechûl”şeklinde okumuşlardır. “Hakkında as­la takdir edilmeyeceğini sanmıştı, demek olur”. Ya'kııb, Abdullah b. Ebi İshak, el-Hasen ve yine İbn Abbas'da; “yukdera” diye “ya” harfi ötreli “dal” harfi üstün ve şeddesiz olarak meçhul bir fiil diye okumuşlardır ki “ki kendisine güç yetirilmeyecek...” anlamındadır. Yine el-Hasen'den “yekdira”; şeklinde “kendisine güç yetiremeyecek...” anlamında okumuştur. Diğerleri ise “nekdira”; şeklinde “nun” harfi üstün “dal” harfi de esreli “güç yetiremeyeceğiz” anlamında okumuşlardır ki bunların hepsi “takdir etmek” anlamından gelmektedir.” (Kurtubi).

 

“ “Enbiya suresi 87. âyetinde yer alan “fe zanne en len nakdira âleyhi” ifadesindeki “k.d.r” fiil kِöküne bazı meallerde verilen anlamdır:

 

“Zunnûn’a yardım etmiştik. Hani kavmine kızıp gitmişti. Zannetmişti ki, biz kendisine güç yetiremeyeceğiz. Bu sebeple karanlıklar içinde şِöyle seslenmişti…”(T.Koçyiğit).

 

“Ve Zunnûn. Hani kızarak gitmişti de ona asla güç yetiremeyeceğimizi sanmıştı. Sonra karanlıkların bağrında şöyle yakardı:..”(Y.N.Öztütk).

 

Zunnûn’u (balık karnına girmiş olan Yunus ibn Matta’yı) da an; zira (o kavmine) kızarak gitmişti, bizim kendisine güç yetiremeyeceğimizi (kavminin arasından çıkmakla kendisini kurtaracağını) sanmıştı. Nihayet karanlıklar içinde…” (S.Ateş).

 

“Zunnûn’u da... Hani ِöfkelenerek gitmişti de biz kendisini aslâ sıkıştırmayız zannetmişti; derken zulmetler içinde…” (Elmalılı).

 

Diğer çevirilerden ِönce telif edilmesine ve genelde ِörnek alınmasına rağmen burada kendisine hiç bakılmadığı anlaşılan Elmalılı’nın meali isabetli çeviri ِörneğidir. “K.d.r.” fiili “bir şeye gücü yetmek, takdir etmek, miktarını tayin etmek, ta’zim etmek, tazyik etmek ve sıkıntıya sokmak” manalarına gelmektedir. Bilindiği üzere “kadr veya kudret” masdarı, “kudret, kudretli, kadir kıymet bilmek” tarzında Türkçe’ye de geçmiştir. Bu ِön bilgilenme meal hazırlayanları yöِnlendirmiş ve kelimenin diğer “tazyik etme eksiltme ve sıkıntıya sokma” anlamlarını düşünmelerini engellemiştir. Halbuki siyaktan da anlaşılacağı gibi, âyette ‘kadera’ fiili “tazyik etmek, sıkıntıya sokmak, sıkıştırmak” manasına gelmektedir” (Etimolojik Anlamın Kur’an Çevirileri Açısından Konumu ve Sınırları, Usul Dergisi, Yunus Ekin).

 

karanlıklar içinde”: el-Maverdî'nin naklettiğine göre de “günahın karanlığı, sıkıntının karanlı­ğı ve yalnızlığın karanlığının” “karanlıklar” diye ifade edilmiş olma ihtima­li de vardır(Kurtubi).

Ayet-i kerime’de Yunus(a.s)’ın Allah(a.c)’i “tesbih etmesiyle”, “Balık’tan değil, gam’dan kurtulduğu”, “ve necceynê-hu mine’l-ğammi” ifadesinden anlaşılmaktadır.

 

Yine ayet-i kerime’de yer alan “fî’z-Zulumêti ifadesi için mukatil b. süleyman (Yûnus), zulumât (yani, gecenin karanlığı, suyun karanlığı ve balığın karnındaki karanlık) içinde “senin dışında ilah yoktur, seni tenzih ederim…” diye nida etmişti” (Kur’an Terimleri Sözlüğü, İşaret, 2004, s.145) Mukatil b. Süleyman bu ayetteki “zulumêt” kelimesine “safhalar/merhaleler anlamındadır” demektedir.

 

5.Genel Değerlendirme ve Sonuç:

 Yunus(a.s)’ın ismi hem Tevrat’ta hem de Kur’an’ı Kerim’de geçmektedir. Tevrat’ın anlatımlarıyla Kur’an’ı kerim’in örtüştüğü yerler olduğu gibi ayrıldığı yerlerde vardır. (Bunları yukarda zikrettik).

 

 Kıssa bir bütün olarak değerlendirildiğinde şöyledir;

 

 “Sen, “Rabbinin hükmü için” diren. “Balığın arkadaşı” gibi olma!. Hani o üzüntüyle pişman olmuş olarak seslenmişti (48). Eğer Rabbinden ona bir nimet yetişmemiş olsaydı, o ayıplanmış (olarak) “düzlüğe” atılacaktı (49). Rabbi onu seçti ve Sâlihlerden kıldı (50). [68:48-50].

 

 “Ve gerçekten Yûnus da “Rasullerdendi”: (139). HaniYüklü  Gemiye” kaçmıştı. (140). Sonra “(pişmanlıktan) yüzünün rengi değişti” ve kaybedenlerden oldu (141). Balık” onu yuttu ve o, “kendi kendini kınarken(142).  Eğer, gerçekten o, “tesbih edenlerden” olmasaydı, (143). Elbette kalırdı, onun karnında “kaldırılacakları gün e kadar (144). Attık onu, “düzlüğe” ve o  “(Pişmanlıktan) bitkin”di  (145). ve bitirdik onun yanında ağaç   geniş yapraklardan (146). Onu gönderdik, yüz bin veya fazlasına (147). Bunun üzerine inandılar, böylece yararlandırdık onları bir süreye kadar (148).” [37:140-148].

 

 Ve Zê’n-Nun’u da, Hani gitti öfkelenerek, zanneti; asla sıkıntıya sokamayacağımızı. Ama seslenmişti “karanlıklar içinde”: “Sen’den başkası ilah değildir! Sen yücesin! Gerçekten ben, Zalimlerden oldum!” (87).Cevab verdik ona;” “ve onu kurtardık” Gamdan. İşte  böyle kurtarırız mü’minleri (88). [21:87-88].

 

Bu Ayet-i kerimelere ilave 10. Yunus Suresin’deki 98. Ayet-i Kerimedir. Bu ayette Yunus(a.s)’ın kavminin tevbesi sonucu azabın kaldırıldığını belirtmektedir.

 

 Yunus(a.s)’ın kıssası literal/yalın anlamıyla anlaşılıp yorumlandığında, Onu, “Balığın Yuttuğu”, “Balığın Karnında”, “tesbih ettiği” ve “Balığın Karnından Kurtulduğu” anlaşılır. Fakat bu anlayışın Yunus(a.s) “öfkelenerek gitmesi”, “gemiye kaçması” sonucu “Balığın Yutmasıyla” cezalandırılıdığı mı? Yoksa Kurtulduğu mu? İzaha muhtaçtır. “Balık yutunca” “kendini kınaması” ne anlama gelmektedir. Yine “Yunus(a.s)’ın balığın karnında” olduğu için mi “Bitkin bir halde düzlüğe/sahile” atılmıştır. “Balığın arkadaşı” neden “pişman olmuştur” “balığın arkadaşı olduğu için” mi? Yoksa “yaptığının pişmanlığından” dolayı mı? “Rabbinden nimet” ve “Cevab verdik” “balığın karnından kurtulacağına” mı yorumlanmalı? Yoksa yaptığına “rahatsız/hasta olacak şekilde derin pişmanlık duyup,  bu pişmanlığıyla hem kendini kınayarak hem de Rabbisine tevbe ederek dilegetirmiş, bu derin pişmanlığa cevab verilmiş ve düzlüğe/sahile çıkmıştır.” “Karanlıklar içinde” balığın karnında olması mı? Yoksa Düştüğü durumu mu betim lemektedir?

 

 Balık anlamına gelen “el-Hût” kelimesi gibi, “hâte” bir şeyin etrafında dönüp, dolaşmak, “Hâvate, muhâveten”, bir kimseyi kahretmek ve alçak düşürmek, anlamlarına da gelmektedir (el-mevarid, Mevlüt Sarı, Bahar Yayınları).

 

 Uzatmayalım;

 

 Bu kıssadaki “hisse” ve Peyamber(a.s)’a “balığın arkadaşı gibi olma!” öğüdü, “kavminin söylediklerine dirençli ol, hakikati biliyorsun anlatmalısın, anlamıyorlar diye öfkelenip görevinden kaçamasın, hakikati bildiğin halde susmak ve kaçmak seni sıkıntıya ve pişmanlığa sürükler, kendini ayıplar ve kınarsın/ayıplanır kınanırsın” olmalıdır. Elbette Peyamber(a.s)'la birlikte ona uynalarada bir tavsiye niteliğindedir. "Balığın" arkdaşı gibi olmayın, dirençli olun v.s

 

Kıssalarda esas olanın "hisse" olduğu ve hidayete klavuzlayacak derslerin çıkartılması gerektiği konusunda herkes hem fikirdir.  "Balığın boyu", "geminin çapı", "Yunus(a.s) balığın karnındaki namazı(?)" kıssalarda, hisseden çok ayrıntılarda "yutulma" değilmidir? Yine bu kıssalarda yer alan "ayetlere", "mucize" anlayışıyla yaklaşmakta temkinli davranılmalıdır. Yine sonuçlarımızın "bir yorum" olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. 

 

Elbetteki, literal anlamın ve yorumun yine imgesel anlamın ve yorumun bizi götürdüğü yer önemlidir ve bunlarda tartışılmalıdır.

 

 Alîm Allah(a.c)’dir,

Cehd bizden tevfik O’dan

 

 ridvancelikoz@hotmail.com

ridvancelikoz@gmail.com

ridvancelikoz@mynet.com

 



__________________
Tanrı'ya inanan adam olmak kolay, ve fakat Tanrı'nın inanacağı adam olmak zor!
Yukarı dön Göster baybora's Profil Diğer Mesajlarını Ara: baybora
 
evrensel
Ayrıldı
Ayrıldı
Simge

Katılma Tarihi: 16 kasim 2009
Yer: Turkiye
Gönderilenler: 422
Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP Alıntı evrensel

Rıdvan abi merhaba,

Anlama ve anladığını paylaşma yolunda yapılan her çalışma güzeldir.

Lakin  çok uzun ve dil ayrıntılarına fazlaca boğulan yazıları her nedense okuyasım gelmiyor.

Uzun cümleler ve uzun yazılar beni ve sanırım okuyucuyu sıkmaktadır.

Bazı şeyleri anlatım yolu belki kısa ve öz cümlelerle yeterince ifade edilemiyor olması ileri sürelen nedenler arasında gösterilebilir.

 

 



__________________
BİLİNÇSİZ BİR ŞEKİLDE ORTAYA ÇIKAN ALIŞKANLIKLARIN BEDELİNİ HİSSİZLEŞEREK ÖDERİZ...
Yukarı dön Göster evrensel's Profil Diğer Mesajlarını Ara: evrensel
 
asım
Uzman Uye
Uzman Uye


Katılma Tarihi: 14 agustos 2008
Yer: Turkiye
Gönderilenler: 1700
Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP Alıntı asım

çok teşekkürler rıdvan bey...

emeğinize sağlık...

faydalanarak okudum...

rabbim ilminizi ve anlayışınızı artırıp hepimizi salihlerden eylesin...


__________________
O halde yüzünü, Allah'ı bir tanıyarak dine, Allah'ın insanları üzerine yaratmış olduğu fıtratına doğrult. Allah'ın yaratışında değişiklik bulunmaz. Dosdoğru din budur. Fakat insanların çoğu bilmezler.
Yukarı dön Göster asım's Profil Diğer Mesajlarını Ara: asım
 
Guests
Guest Group
Guest Group


Katılma Tarihi: 01 ekim 2003
Gönderilenler: -259
Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP Alıntı Guests

yunus peygamber olayini ben soyle okudum...yunus peygamberin kavminin basina gelecek azap belirmisti fakat ALLAH bu azabi bi hikmetle kaldirdi.sonra yunus(as) ALLAH in hukmune sinirlenerek emir almadan oradan ayrildi.gemiye bindi gemide olanlar oldu ve denize atildi.denizde ALLAH ona ihsanda bulunarak baligi gonderdi baligin karninda hatasini anladi cunki ilahin anlami hukmunede razi olmayi gerektirir.dua etti kendine zulmettigini soyledi ALLAH ta tevbesini kabul etti ve sahile cikardi sonra kavmi yunusa inandi ve ALLAH onlari bir sure yasatti.burda yunus(as)ALLAH in hukmune kizip cikmisti ama hukmune riza gostermesi gerekiyordu..
Yukarı dön Göster Guests's Profil Diğer Mesajlarını Ara: Guests
 
MaHZeN
Groupie
Groupie


Katılma Tarihi: 16 eylul 2008
Yer: Turkiye
Gönderilenler: 58
Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP Alıntı MaHZeN

Hz Yunus kavmine kızdığı için, kavmini terketti. Ortada henüz Allah'ın bir hükmü yoktu.

Hz Yunus, Allah'tan izin almadan kavminden ayrıldığı için balığın karnında hapsolundu.

Yoksa Allah'ın hükmüne rağmen kavmini terk etmedi, böyle olmuş olsaydı isyan etmiş olurdu. Hz Yunus Allh'tan izin almadığı için, balığın karnında hapsolundu.


__________________
Karanlıkta Dile Getirmekten Çekindiğiniz Hakikat Bir Gün Aydınlıkta İşitilecek, Ve Gizli Mekanlarda Öğrendiğiniz İnancı Bir Gün Çatılardan Haykıracaksınız. ...

Hz. İsa
Yukarı dön Göster MaHZeN's Profil Diğer Mesajlarını Ara: MaHZeN
 
Guests
Guest Group
Guest Group


Katılma Tarihi: 01 ekim 2003
Gönderilenler: -259
Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP Alıntı Guests

ben bu konuyu alimlerden ogrendigim sekilde yazdim.sen neye gore yazdin.size kafsiyem kafaniza gore yazilar yazmayin.hz yunusun olayi aynen yukarda yazdigim sekilde vuku bulmustur.bu konuda ibni teymiyyenin dua ve tevhid kitabini okuyabilirsin.bu konu orda genisce anlatiliyor.
Yukarı dön Göster Guests's Profil Diğer Mesajlarını Ara: Guests
 

Eğer Bu Konuya Cevap Yazmak İstiyorsanız İlk Önce giriş
Eğer Kayıtlı Bir Kullanıcı Değilseniz İlk Önce Kayıt Olmalısınız

  Yanıt YazYeni Konu Gönder
Yazıcı Sürümü Yazıcı Sürümü

Forum Atla
Sizin yetkiniz yok foruma yeni mesaj ekleme
Sizin yetkiniz yok forumdaki mesajlara cevap verme
Sizin yetkiniz yok forumda konu silme
Sizin yetkiniz yok forumda konu düzenleme
Sizin yetkiniz yok forumda anket açma
Sizin yetkiniz yok forumda ankete cevap yazma

Powered by Web Wiz Forums version 7.92
Copyright ©2001-2004 Web Wiz Guide
hanif islam

Real-Time Stats and Visitor Reports Sitemizin Gunluk, Haftalik, aylik Ziyaretci  Detaylari Real-Time Stats and Visitor Reports

     Sayfam.de  

blog stats