Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

     Merhaba arkadaşlar,forumun diğer yerlerini okumaya çalıştığımdan burayı ihmal etmişim.Şu ana kadar özellikle Ehli beyt yolu nickli arkadaştan bir cevap  gelmediği için geç kalmışım ve bu arkadaşın olmamasına şahsen üzüldüm.Neden diyeceksiniz?

      Şöyle:genelde bu kişi söylediklerinde tutarlı.Ehli beyti öne çıkaran fikirleri yanlış ama onu bile güzel bir şekilde tartışarak çözebilirdik.O,bizi ilkeli ve tutarlı olmaya çağırıyor ki haklıdır.

     Bizim varolan herşeyi Kurana göre sorgulamamız özde doğru olsa bile ilke ve sınırları belirlenmeyince bizi kaos ve çözümsüzlüğe itiyor.

      Evet hepimiz Kurana yeni yönelen kişileriz.Heyecan acelecilik duygusuyla hareket ediyoruz.Bundan dolayı da her tartışmaya balıklama dalıyor,doyurucu cevap bulup veremeyince de ya olumsuz şeyler söylüyor ya da kovmaya çalışıyoruz.

     Oysa bence Kuranın tedriciliğini ihmal ediyor ve kendimiz iyice mutmain olmadan başkalarını iknaya çalışıyoruz.Çözüm neler olabilir?Maddeleştirmeye çalışayım:

       A)Biz bize sorulan herşeye cevap yetiştirmek zorunda değiliz.Uzun ince bir bir yola çıktık ve biz şu anda buradayız.Allahın ayetleri bizim trafik işaretlerimizdir.Yol boyunca hangi işaretin ne anlama geldiği ve nerede lazım olduğunu Rabbimiz bize öğretecektir.Bunun için de dışarıya açılmak yerine biraz kendi içimize kapanıp Allahın trafik levhalarını iyi tanımaya çalışmalıyız.Bu tanımada aşama aşama olmalıdır.Eğer böyle yapmayıp bütün ayetleri önümüze yığarsak hem kendi kafamız karışacak hem de başkalarına net anlatamamanın eziliğini yaşayacağız.

      B)Ağır bir söz olan Kuranı taşımak için gerekli olan donanıma sahip olmak için de uğraş vermemiz ve bu mesajı taşıyacak bilinci kazanmamız gerekir.Bu da bizim kitlelere kendimizi dürüst,güvenilir ve sözü dinlenir kişililikler olarak tanınmamızı gerektirdiğinden insanlığın hayrına olan işlerde aktif roller almaya çalışmalıyız.Eğer biz çevreyle,yoksulla,memurla,esnafla,öğrenciyle,çalışan ve dövülen kadınla..elhasılı toplumun bütün kesimleriyle ilgilenmez ve sadece Kuranla yatıp kalkarsak çevremizde hiç kimseyi bulamayacağımız gibi kafasını kuma gömmüş devekuşları gibi anılmamıza da neden olacaktır.

     Mesela ben başörtüsünün Kuranda açıkça emredilmediğine inandığım halde başörtüsü eylemlerine katılıyorum.Niçin?çünkü kendi kişiliğini ve dişiliğini bu şekilde koruyacağına inanan kadınlar var ve bunlara karşı laik ideolojinin bir dayatması var.Ortada bir zulüm varsa müslüman kimliğini sormadan onun yanında olmalıdır.Evet belki onlar yarın gücü ele geçirince bana zulüm yapacaklar(şimdiden yapıyorlar bile)diyebilirsiniz.Ama ne yapalım ozaman da biz mazlum oluruz da bizi de kurtaracak bir hanif çıkarır rabbimiz inşallah.

        C)Tartışmalarda kesinlikle kırıcı olmamaya çalışalım ve insanların haklı eleştirilerini gördüğümüz zaman en azından  o boyutunu düşünemediğimizi net söyleyerek,ikna edici delil ve ayetleri buluncaya kadar yorum yapamayacağımızı söyleyip teşekkür edelim.Rabbimiz ''her bilenin üstünde bir bilen vardır.''ve ilİmde(Kuranda)derinleşenlere sormamızı istediğinden dolayı aceleci yanıtlar vermekten kaçınalım.Selam ve dua ile.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Bu Konudaki tartismaya isik olmasi icin su Kuranda karatkter Egitimi ile ilgili alintiyi yapalim.

Kur'an'da insan ve karakter tanımları..

Yazar : Musa Kazim GÜLÇÜR Yayinevi : Isik Yayinlari Baski : Izmir / 1994 / 98 shf.

Egitim ve Karakter Egitimi “Insan hazir olmayan ham kabiliyetlerle dünyaya geldigi için hayatinin sonuna kadar bir ögrenci bir çirak olarak kaliyor. Bunun için insanin egitime, egitilmeye ihtiyaci olur.” Insanoglu artik hayvanlari bile egitmeye baslamistir. Yine insan tecrübesiyle insani egitmek için gerekli olan çevre, zaman, bilgi gibi etkenleri kullanarak ve yine zaman yol ve sonuçtan karli olan tecrübe aktarimi ile egitim faaliyetlerini dikkatle almak zorunda kalmistir.  Karakter: Bir bireyin kisiligini olusturan ve çevresine gösterdigi tepkileri belirleyen sürekli duygusal niteliklerin tümüne verilen addir. Seciye huy, tabiat, mizaca benzer manalara gelir. Deneyler, insandaki dogustan karakterleri az veya çok ama sürekli olarak gizleyen ve iten sonradan edinilmis bir karakterin ortaya çiktigini göstermektedir ama dogustan karakterin ortadan kalkmasi azda olsa imkansiz degildir. Normal bir kimsenin kendi karakterini yeterince enerjik bir irade çabasiyla degistirme gücüne gelince bu durum varligi inkar edilmeyen bir gerçektir. Bunun içindir ki psikolojik ve manevi hayati durmadan degisir, gelisir ve hatta sonsuz bir sekilde ilerleyebilir. Çevre, statü ve rol farkliliklarinin karakter üzerindeki etkisi büyüktür. Karakterin egitilmesi konusunda Cenab-i Hak emir, nehiy ve cezalari insanin kaldirabilecegi kapasitede yaratmistir. Iyi ve kötü duygular vermis, insani serbest birakmis ama iyiyi seçmesi için yol göstermistir. Kötüden uzaklasmasi için korkutmus, iyiyi övmüs ve tesvik etmis ve neticesini müjdelemistir.

I. BÖLÜM KUR'AN'DA INSANININ TEMEL KARAKTERLERI

1)Kur'an'in Insana Bakis Açisi Insanin karakter yapisi onun yaratilisindan kaynaklanmaktadir. Objektif olmamakla beraber Kur'an-i Kerim'deki yaratilis maddeleriyle karakterin alakasi söyledir. Toprak insanin cehaletine isaret etmektedir. Çünkü toprak basit bir madde olarak algilanir. Çamur ise onun cimriligine dalalet eder. Çünkü çamurda tutuculuk, yapiskanlik özelligi vardir. Pinti, cimri insan kendisine gelen mali, mülkü tutup dagitmamak infak etmemekle çamurdan yaratilmis olma özelligini yansitiyor gibidir. Tini lazip (Yapiskan çamur) ise insanin mümin'i görmeme ve kendinden beklenen ibadet vazifesini yerine getirmemekle sanki yerine çakili kalmasini anlatmaktadir. Salsal (kuru çamur) ise onun zulüm sifatina dalalet etmektedir. Çünkü zalim insan yaptigi zulümle sertligi ve kabaligi yansitir. Hame-i Mesnun yani civik balçiga gelince bu da insan tabiatindaki ani degisimlerin ve kararsizliklarin simgesidir adeta. Kendisine nimet verildiginde böbürlenen, rahmet çekilip alindiginda da ümitsiz bir hal sergileyen insanoglu civik balçigin seklini andirir.

A) Bozgunculuk: Insan Fitraten savasçidir. Inançlarini, fikirlerini savunmasinin nedeni bu özelligidir. Vatanin müdafaa ve Allah yolunda savasmasinin temelinde bu savasçilik özelligi yatar ama insan bazen bu özelligini menfi yönde kullanir ve bozgunculuk yapar. “Sizinle beraber savasa çikmis olsalardi, size bozgunculuktan baska bir katkilari olmazdi.” (Tövbe 47) “O vakti hatirla ki Rabbin meleklere ben yeryüzünde bir halife yaratacagim demisti. Melekler de biz seni hamdinle tesbih ve noksanliktan tenzih etmekle doldugumuz halde orada fesat çikaracak ve kanlar dökecek kimseleri mi yaratacaksin?” (Bakara 30)

B) Nankörlük: “Andolsun ki insan rabbine karsi çok nankördür.” (Adiyat 6) ayetiyle de anlatildigi gibi insan rabbinin kendisine verdigi nimeti tanimaz, sükrünü eda edemez. Insaninin basina bir musibet gelince Rabbini hatirlar ve sekva eder ama kendisine nimet verilince sevinir, nimeti vereni de unutur. Allah-u Teâlâ “Yeryüzünde böbürlenerek dolasma, çünkü sen (agirlik ve azametinle) ne yeri yarabilir nede daglarla ululuk yarisina girebilirsin.” (Isra 37) diye Peygamberimizi uyariyorsa müslüman da büyüklenme hissine kapilabilir aslinda dünyada verilen nimetler tadimliktir. “Denizde size bir sikinti (bogulma korkusu) dokundugu zaman ondan baska bütün yalvardiklarin kaybolur. Fakat (O) sizi kurtarip karaya çikarinca yine yüz çevirirsiniz.”(Isra 67) Babasi ogluna bag vermis, oglu babasina bir salkim üzüm vermemis deyisi meshurdur.

C) Zulüm: “Gökler yer ve daglarin yüklenmedigi emaneti alan insan onun hakkini tam yerine getirmedi ve getirmiyor. Çünkü o zalim ve çok cahildir.” (Ahnap72) “Zulmün en büyügü sirktir.”(Lokman 13) Insanin insana zulmü ve insanin nefsine zulmü olur. Kur'an-i Kerim'de “Kim Allah'in sinirlarini asarsa o mutlaka nefsine zulüm etmistir.” (Talak 1) buyurulmaktadir.

 D) Cahillik: Insanin tabiatinda bildigini yapmama özelligi vardir. Yapip yapamayacagini bilmeden emaneti yüklenmesi bu sifatindan kaynaklanir. Ahzap suresi 73'üncü ayette Cenab-i Hakkin Gafur ve Rahim sifatlarini anlatir. Zulme karsi Gafur, cehalete karsida Rahim, Sirk hariç zulümlerin affedilecegini söyler.

E) Zarara Ugradiginda Duaya Yönelmesi: Insan gücü yerinde iken bir gün zayif düsecegini aciz kalacagini hatirlamaz. Zayif düser veya zarara ugrarsa ondan kurtuluncaya kadar dua eder, sizlanir. Kurtulunca duasi kabul olunca yine eski haline döner, vurdumduymazligina devam eder. Allah-u Teâlâ'nin hidayet, rüsd, dogruluk, muvaffakiyet ihsan ettigi kullar müstesnadir. Yine insan hasta iken sihhate kavusmussa bu sihhati filan ilaç sebebi ile kavustum der. Allah’in verdigi mala bu mali ben kazandim der. Yani hastalik ve iflas durumunda Allah'a yönelen insanin bolluk ve sihhatin sebebini kendisi veya ilaç olarak görüyorsa bu bir Tenaküzdür. Oysaki nimet sükrü, musibet sabri getirir. 

F)Rahmet Alindiginda Yeis, Nimet Verildiginde Fahur Olmasi: “Eger Biz insana bizden bir rahmet tattirdiysak da sonra onu kendisinden çekip alsak hemen o ümitsizlige düser nankör olur ve Andolsun kendisine dokunan bir sikintidan sonra ona bir nimet tattirsak kötülükler benden gidiverdi der daha da simarir böbürlenir.”(Hud 9/10)11'inci ayette ise “Ancak sabredip salih amel isleyenler müstesna” diyerek istisnada bulunmustur. 

G) Insanin Hirsli Sizlanici Ve Cimri Olmasi: “Dogrusu insan hirsli yaratilmistir. Kendisine kötülük dokundu mu sizlanir. Kendisine hayir dokundu mu vermez men eder. (Mearic19/21) Hadis-i Serifte “Hirstan kaçininiz. Çünkü o sizden öncekileri helake götürmüstür. Hirs onlara cimriligi emretti, cimri oldular. Onlara (akrabalik münasebetlerini) kesmeyi emretti, kestiler.” Allah hayir ve serri yaratmis ama yapmada insani serbest birakmis imtihan için. Hersey ziddiyla bilinir. Cenab-i Hak cimrilik ve hased gibi davranislarin su vasiflari tasiyan insanda olmayacagini söyler. Ama 22 ve 23. ayette namazinda dikkatli olanlarin bu vasiflardan müstesna oldugu buyrulur. Yine 24 ve 25. âyetlerde ise insanlarin mallarinda belli bir hissenin bulundugu ve isteyen ile istemeyen arasinda farketmedigi geçer Kisinin ceza gününü tasdik etmesi. (Mearic26) Rablerinin azabindan korkmalari (Mearic 26) Irzlarini korurlar (Mearic 29) (Daha çok erkekler için söylenmistir.)  Emanete ve verilen sözlere riayet ederler.(Mearic32) 

H) Insanin Aceleci Olmasi: “Insan aceleci yaratilmistir.(Enbiya 37) Insan herseyin hemen olmasini ister duasinin hemen kabul edilmesini ister ayette muayyen bir sahistan bahsedildigini söyleyen Ihn-i Cüreyc ve Deysi Hz. Adem'in yaratildiktan sonra ruh henüz basina girince Allah'in günes batmadan yaratilisini acele ederek tamamla dedigini nakleder. Süddiye'ye göre ruh gözlerine ulasinca cennet meyvelerini görmüs, midesine ulasinca da bu meyvelerden yemek istemis ama henüz ruh ayaklarina ulasmadigi için yürümek istediginde yürüyememistir. Bu sebeple onun evlatlarida acelecilik tabiatina varis olmuslardir.

I) Zayif Yaradilisli Olmasi: Insan çogu zaman sehvet ve lezzet hislerine engel olamaz. Sikinti ve itaate sabredemez. Buhari'nin namazin elli vakitten bes vakite indirilmesi nakli zayifliga bir örnektir ama sabretse sizden sabreden 100 kisiyi, bin kisiyi, ikibin kisiyi yener. Allah sabredenlerle beraberdir.” (Enfa 66) buyuruluyor.

J) Mücadeleci Olmasi: Tartismanin müsbet ve menfi yönleri vardir. “Inkar edenler Hakki batilla yok etmek için mücadele ediyorlar.”(Kebf56) “Insan tartismaya her seyden daha düskündür.” (Kehf 54)

2) Kur'anin Insandaki Temel Karakterleri Egitimi Insandaki bozgunculuk duygusunu Kur'an mutedil bir dil kullanarak egitir. Mesela “Ey insanlar!: Biz bir topluma karsi beslediginiz kin sizi saldiriya sevk etmesin. Iyilik ve takva üzerinde yardimlasin. Günah ve düsmanlik üzerinde yardimlasmayin. Allah 'tan korkun çünkü Allah'in azabi çetindir.” (Maide 2) Nankörlük Hac 5-66. ayette nimetlere karsi insanin kadirsinas olmasi gerektigini bildirir ama insanin sükrüne Allah'in ihtiyaci yoktur. Nankörlük ise, kendi nefsi aleyhinedir. Zulm'den korunmak için gereken seyler daha evvel geçmisti. Zulüm Sura 42. ayette kinanir ve azabla müjdelenir. Cehalet vasfi Kur'an da birçok yollarla egitilir. Ilmin ve Alimin yüce tutulmasi insanlarin ilme tesvik edilmesidir. “Deki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer 9) “Rabbim benim ilmimi arttir de” (Taha 114) Yine Kur'an da tefekkür, teakkül, tebeddüt ve benzeri hasletlerle ilme ve bilgiye davet eden 700'den fazla ayet vardir. Sükür: “Sayet inanir ve sükrederseniz Allah size azab etsin” (Nisa147) “Sükür nimetlerin artmasina sebeptir.” (Ibrahim 7) diye geçer. Içine düstügümüz sikinti ve zor sartlarda ümitsizlige kapilmayi Kur'an hos görmemis ümitli olmamizi istemistir. Yakup peygamber ogullarina söyle bir ögretide bulunuyordu: “Ey ogullarim Allah'in rahmetinden ümit kesmeyin. Zira inançsiz toplumdan baskasi Allah'in rahmetinden ümit kesmez.” (Yusuf 18hadis 23) Yine Kur'an böbürlenip simaranlarin sonunun genelde felaket oldugunu ve verilen nimetlere böbürlenen insanlari Allah-u Teâlâ sevmedigini belirtir.”(Nisa36Lokman l8 Hadis23) Insandaki acelecilik vasfi sabirla egitilir. “O halde sende peygamberlerden azim ve irade sahiplerinin sabrettikleri gibi sabret onlar için acele etme.” Insandaki duygular asiriliga meyillidir. Burada geçen o asiri duygular imtihan olarak yaratilmis Kur'an bütün duygulari hep bir seviyede tutmaya çalisir.

3 )Insandaki Temel Karakterleri Egitmek Için Kur'an da Kullanilan Metodlar

A) Örnek Yolu Ile Egitim: Insan ruhunada üstün insanlari taklid etme ve örnek alma duygusu vardir. Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV)'i Allah en güzel örnek olarak göndermistir. Peygamberlikten önce bile sahsi yasantisinda bir terbiyeci ve dogruluk rehberi olmustur. Bütün insanliga hitap eden egitimcinin digerlerine örnek olmasi gerekir. Egitimcinin yasantisi belli ve açik olmalidir. Söyledigini yasama ve kisilik bakimindan güvenilir olmali ve kemal vasfini tasimalidir. Hz. Muhammed'in hayati her yönünden bilinir ve ona El-emin denirdi. Hacerül Esved'in yerine konmasi olayinda peygamberlikten önce olmasina ragmen hakemlik yapmistir.

B) Kissa Yolu Ile Egitim: Insan tarihini bilmek zorundadir. Mazideki önemli hadiseler büyük bir ahenk içerisinde ortaya koymalidir. Zikredilen ve zikredilmeyen kötü huylarla alakali kissalar anlatarak o huylarin düzeltilmesi gerekir. Böylece o yanlisi yapan insan kissadaki düzeltmeyi kendine örnek alir. Maide 27-30'uncu ayetlerde Habil'in Kabil'i öldürülmesi ve karganin örnek alinarak gömülmesi Kehf 32.42. ayetlerdeki asi bag sahibinin feryatlari örnektir.

C) Ögüt Yolu Ile Egitim: Kur'an ayni zamanda bir ögüt kitabidir. Ögüt birine nasihat edip kalbini yumusatacak ve Allah'in azabindan korkutacak seyleri anlatmak suretiyle o kisinin müsbet karakter arzeder duruma gelmesini saglamayi amaç edinen bir faaliyettir. “Eger kendilerine verilen ögüdü yerine getirselerdi onlar için hem daha hayirli hem de (imamlarini) daha pekistirici olurdu. (Nisa 66) Ögütle örnek olmak birbirini gerektirir. Lokman suresinde (13-19) Hz. Lokman'in ogluna ögüt vermesi umumu baglar. * Sirk kosmamasi. Sirk en büyük zulümdür. * Ana babasina iyi davranmasi. Önce Allah'a sonra ana-babasina sükretmesi gerektigi, masiyatte onlara itaat olmadigi  * Hardal tanesi agirliginca da olsa bir kayanin içinde veya göklerde de olsa Allah onu karsisina getirecegi * Namaz kil, iyiligi emret ve kötülükten vazgeçmeye çalis. Basina gelenlere de sabret dogrusu bunlarin azmedilmeye deger isler oldugunu * Küçümsemeyerek insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüyenin Allah'in sevmedigi hasletlerden oldugunu * Yürüyüsünde tabi ol, sesini alçalt, Seslerin en kötüsünün merkep sesi oldugu söylenir ve nasihat edilir.

D) Tergip, Terhib (Tesvik Ve Sakindirma) Yolu Ile Egitim: Islam terbiyesinin bu metodu Allah'in insani ragbetten dogan lezzet nimet refah us ile sakindirmadan meydana gelen elem aci kötü sonuç üzerine üzülme fitrati ile yaratmasi üzerine bina edilmistir 1) Ceza aslinda her sahis için zaruri degildir. Insan vardir. Bir örnek ve ögüt yeter. Eger bir kisi örnek ögüt ve hayra davetle ve uzun süre sabirla yola gelmiyorsa cezaya gidilir. 2) Kur'an bütün egitim metodlarini kullanir. a) Kur'an insanlari Allah'in razi olmamasi ile korkutur. b) Kur'an bazen (faizi birakmayanlara karsi örnektir. Bakara 278-791) Allah'a ve Resulune harp açmakla korkutur c) Bazen de ahiret cezasi ile sakindirir. “Ve onlar ki Allah ile beraber baska tanriya yalvarirlar. Allah’in haram ettigi cani haksiz yere öldürürler ve zina ederler. Kim bunlari yaparsa günahinin cezasini bulur. Kiyamet günü onun için azab kat kat yapilir ve azabin içinde hor ve hakir olarak kalir” (Furkan 68-96) d) Bazen de dünyevi ceza ile sakindirir. “Eger topluca çikmazsaniz (Allah) size aci bir sekilde azab eder ve yerinize sizden baska bir topluluk getirir.”(Tövbe 39) Zina ve hirsizlik cezasi gibi... Tesvik konusunda hem dünya hem de ahiret hayatinda mükafat vaadedilir. Nebe 31-36, Müttaffifin 22-26, Insan 11-22, Gafir 51, Hac 15 ayetler. Yine sakindirma ile alakali bu hadisi serifi örnek verebiliriz.” Üç kisi vardir ki Allah onlarla kiyamet günü konusmayacak ve onlari teskiyede etmeyecektir. Hem onlar için acikli bir azab vardir.” 1) Kibirinden dolayi elbisesini yerde sürükleyen 2) Verdigini basa kakan 3) Ticaret mali için yalan yere yemin ederek fiyat yükselten.

NETICE: Bütün insanlarin zaaf noktalarini en iyi bilen Allah-u Teala onlari en iyi egitmenin yolunu peygamberlerimizde örnek kilarak göstermistir. Egitimci olan insanlara da bunu uygulamak düser.                         

http://www.kurannesli.org/bilgibankasi/yazi.aspid=965