Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Aydemir’in kıyağı?

Yemek yerine alayın komutanı geldi. Adının İsmail Hakkı Bayındırlı olduğunu sonradan öğrendiğim kurmay albay. Acıma dilenen gözlerle bakıyor çocuklar.

"Arkadaşlar!" dedi. "Bu işin olduğuna çok üzüldüm. Bir kaç gün önce okulunuzda yemek yemiştim. Alay Komutanınız Fahri Bey'e sizi sordum. ‘Cok iyiler,’ dedi. Sizi övdü. Ama şimdi noldu? Arkadaslar! Aydemir'in sizi nasıl aldattığını biliyorum. Onun okul komutanı olduğu dönemlerde Harbiyelide poz bin beş yüzdü. Orduevinde çay partileri, balolar verdirirdi. Karıyla kızla kandırdı sizi. Zaafınızı istismar etti. Harbiyeli, üstlerine efelenirdi. Eli cebinde, sigarası ağzında. Bu muydu komutanlık? Komutanlık Fahri Bey'in yaptığıydı. Şimdi okulunuza yolluyorum sizi. Gidin ve sınavlarınızı tamamlayın. Büyüklerinize saygı gösterin, güvenin."

Büyüklerinize güveninmiş. O anda hiç birimiz bu albaya "Öyle bir şey olmadı; Aydemir bize kıyak geçmedi," diyemedik. Çünkü ne kadar babacan görünürse görünsün bir eşşek dayağı da bu albaydan yiyebilirdik.

Aydemir eğer gerçekten öyle bir kıyak yaptıysa demek ki biz ona yetişememişiz. Yalnızca üç ay kadar komutanımız oldu. O da acemilik devremizdi. Üç ayın ikisi Menteş'teki eğitim kampında geçti. Günde 17 (on yedi) saat talim ederdik. Sağa dön! Sola dön! Engeli aş! Karşı tepeye marş marş!

Sağa dön! Sola dön! Engeli aş! Karşı tepeye marş marş!

Aydemir'in kıyağıymış! Gerçekte sahipsizdik biz. Mahkeme kurulu karar gerekçesinde bunu açıkladı: "Olay sırasındada Harb Okulu öğrencilerinin ihmal edildiği kanaatine varılmıştır."

Peki, ihmal nedir? Sin kaflı meydan dayağı? Ya da henüz gavurun müslümandan seçilemediği erken saatlerde "hoş geldiniz"li sigara dağıtmalar ama gün ağarınca rüzgarın yönüne göre yelken açıp azrail kesilmeler?

İnönü’yü öldürmüşler!

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Dünyam değişti.

Okula döndük. Ama benim sıcak yuvam değil yabancı bir yerdi burası. Sanki yeni kayıt oluyordum. Tedirgin.

Aslında yabancılaşan bendim. Aniden amansız düşmanlığa dönüveren dostluğa tanık olmuştum; ölüme, korkuya işkenceye. Yaşama farklı bir açıdan bakıyordum artık. 

Arkadaşların çoğu bizden önce gelmiş; "çocuklar gibi şen"diler.  

Herkes bir birine olay sırasında nerde olduğunu, neler yaptığını anlatıyor. Teslim oldukları yerlerde öyle iyi karşılanmışlar ki… Beyler, paşalar gibi ağırlanmışlar.

28 nci tümen komutanı General Nuri Hazer radyoevinin önündeki sekiz yüze yakın Harbiyeliyi GMC’lere bindirirken Nasreddin Hoca’nın göle maya çalışını anlatıvermiş: "Ya tutarsa!" 

"Bize kimse dokunamaz," diyor arkadaşlar. Bunun bir sürü nedeni varmış. Ama  mahkemeye verilmemiz için hazırlık yapıldığını da görüyoruz. Sınıflardaki sıralarımız, koğuşlardaki dolap ve yataklarımız tekrar tekrar arandı.

Bazı öğretmenlerimiz yüzümüze sanki boğulmaya götürülecekmişiz gibi kaygıyla bakıyor. Bazıları ise nefretle.

Bir İngilizce öğretmeni, tarih öğretmenine "Bunlar kendi komutanlarını vurdular; bu katillerden her şey beklenir!" demiş. O da demiş: "Hoca, hoca! Onların yerinde sen olsaydın babanı vururdun. Uykunun o tatlı saatinde alsın götürsünler de seni…"

Bir arkadaşın sırasında oturuyordum. Dalıp gitmişim. Önümdeki deftere TUTUKLANIYORUZ yazmışım. Arkadaş bunu görünce "Moral bozuyorsun!" diye çıkıştı. 23 Mayıs 1963’te ise gerçekten tutuklandık. Kararı sınıflarda yüzümüze okudular.

Suçumuz anayasayı ihlale fer’an katılmakmış. FER’AN ne demekse. Suçüstünde yakalanmışız. Elde yeterli kanıt varmış.

Bunun üzerine çoğumuzun morali bozuldu. Mecit Kocacıklı bayılmış. Almanca öğretmenimiz yüzbaşı Turgut Ekmekçi mendilini ıslatıp onu ayıltmaya çalışmış.

Ak gün kara gün dostları

Moral bozan bir şey de hiç gazete okuyamayışız, o yüzden bol bol dedikodu yapılmasıydı. Söylentiye göre gazetelerin çoğu kapatılmış.

Bir köşe yazarı demiş ki: "Siyaset yazmıyacağım diye söz vermiştim  ama bugün sözümden dönüyorum. Bin beş yüz tane bıyığı henüz terlemekte olan evladımı yitirmenin acısı içindeyim." Sonra İsmet Paşa’ya seslenmiş: "27 Mayıstan önce hükümete SİZİ BEN BİLE KURTARAMAM dersin, ihtilal olur. 22 Şubattan önce BU OKUL DARBE KOKUYOR dersin, darbe girişimi olur. 21 Mayıstan önce de DURUM VAHİM; ÜÇ DÖRT GÜNE KADAR HER ŞEY OLABİLİR dedin. Hepsini sen düzenledin!"  

Bir gazete şu başlığı atmış: İnönü HARBİYELİLER İMHA EDİLMİŞTİR dedi; buna biz de inanıyoruz.

Gazeteler olaydaki can kaybını duyururken erler için şehid, Harbiyeliler için ölü diyormuş. Heybenin ağır gelen gözüne biraz daha ağırlık koymaktı bu. Yanan içimiz temelli kavruldu. Üzüntümüzü duruşmada dile getirdik:

-Efendim, olayda canını veren Harbiyeliler aşağıya vatana hizmet edeceğiz diye indiler. Gazeteler onlardan ÖLÜ diye söz ediyormuş. Onu artık Allah bilir. Şehidlik rütbesini Allah verir. İnsanların onu işlerine gelmezse çok görüp işlerine gelirse layık görme yetkisi yok. 

Bizi yargılayan mahkemedeki askerî yargıç Mehmet Karaaslan onlardan söz ederken sürekli  şehid diyor ve uyarıyordu: Size kimse vatan haini diyemez. Duruşmalar devam ediyor. Sonunu kimse bilemez. Duruşma yargıcına göre o Harbiyeliler görevlerinin başında öldüler.

Biz yargılanırken Cemal Tural sıkıyönetim komutanıydı. Bizden SATILMIŞ SALDIRGANLAR diye söz ettiği öne sürüldü. Söylenti bu.   

Adıma "sanık talebe" diyorlar

Tahliye istedim; "yok be!" diyorlar 

"Aldandım," diyorum, "Deve!" diyorlar

Satılmış'ın oğlu Saldırganım ben.

Bir arkadaşımıza sözlüsü olan kız "Ben bir vatan haini ile evlenemem!" diye mektup yazmış. Bölük komutanı bunu okuyunca bunalmış. "Vatan haini değil o!" diye kendisi cevap yazmış.

Bir başka kız ise daha önce sözlendiği arkadaşımızı görmeye gelmiş. "Ben senin olası rütbeni değil kendini sevdim," diyerek basit bir törenle nişanlanmış.

Kısacası, bu olay bize ak gün kara gün dostlarımızı gösterdi. 

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

İlk sorgular

İlk sorgular başladı. Bizi 10’ar kişilik kümeler halinde alt kattaki bir odaya götürdüler. Ama önce bülbül gibi konuşmamız için uygun ortamı sağladılar.

Lütfi Güleç ve Sabri Tümer gibi çok sevilen hocalarımız dediler ki,  "Bu sorgular ihtilalcileri ortaya çıkarmak için yapılıyor. Öğrencilere hiç bir kötülük gelmiyecek. Siz bildiğiniz her şeyi ayrıntısıyla anlatın."

Kendilerini anlamakta zorlandığımız bazı hocalar ise arkadaşlarımızı ıssız köşelere çekip uyardılar; bence korkuttular: "Bildiklerinizi saklarsanız kendinize yazık edersiniz."

Dört beş tane savcı vardı. Sonradan anladığıma göre, ben bunların en iyi kalplisine düşmüşüm. Masanın bu başındaki sandalyeye buyur etti, oturdum.

"Sen nerde görev yaptın?"  

-Tarım Bakanlığının önünde, efendim.

"Tamam. Oraya vardıktan sonra ne yaptın? Kısaca anlat."

-Efendim, önce Yüksek Denetleme Kuruluna ait yapının önünde bekledim. İsmet Öztürk’le birlikte…"

Olayı olduğu gibi anlattım. Sonra tutanağı okuyup imzaladım.

Bazı arkadaşlar tutanağı okumadan imzalamak zorunda kalmış. Savcılar, "Bize güvenmiyor musun?" demişler. "Sizi ölüme götürmüyoruz ya!" Duruşmada bu yüzden arkadaşların çoğu o ifadelerini reddettiler. "Benim söylemediğim şeyler yazılmış," dediler.

Demokrasi yok, sıkıyönetim var!

Olayın hemen ardından Önder Aydınlı, Nezihi Fırat, Zihni Çetiner, Kemal Ülkü Tanak, Tarık Uğur gibi bazı öğencileri bizden ayırdılar; önce okulda ayrı bir odaya koydular; sonra Mamak'taki "1 Numaralı Mahkeme"ye götürüp bizden ayrı yargıldılar.

Suçları galiba darbeyi önceden bilmek; darbeci subaylarla Harbiyeliler arasında köprü görevi yapmak ve olay esnasında elebaşılık etmekmiş.

Darbe girişiminden sonra okul komutanlığına getirilen Tuğgeneral Burhan Ercan bunlara kendisi dayak atarmış. Bildikleri her şeyi anlattırmak için. Komutan, öğrenciyi üç dört subaydan oluşan bir çemberin içinde dövermiş. Öğrenci dengesini yitirip bir subayın üstüne düştü mü o subay tarafından komutanın nazik ellerine yeniden itilirmiş.

Bir ara Kemal Ülkü Tanak sınıfına bırakılmış. Her halde eşyasını toplasın diye. Onun halini gören sınıf  arkadaşları anlattı. Kemal'in dudakları, kaşları patlamış.

Duruşmada tanıklık eden bir subay da "Önder Aydınlı’nın dizlerinde yaralar gördüm," dedi.

Benim anladığıma göre olaydan önce ikili oynayanlar varmış. İster herkes gibi köstebek deyin onlara ister mahkemede bizim dediğimiz gibi yelkenci, darbe hazırlıkları onların gözü önünde yapılmış. Ele başılar biliniyormuş. 18 öğrenci.

Tuğgeneral Ercan  ön bilgilerini işte o ele başılara itiraf ettirip bir rapor yazdırmak istemiş.

Savcı, aynı zamanda kendisinin adli amiri olan okul komutanını desteklemiş. Sandalye arkasıyla Zihni Çetiner’in üstüne yürüyüp şöyle bağırmış: "Söyliycek misin yoksa seni parçalıyayım mı? Artık anayasa da yok demokrasi de. Sıkıyönetim var. Parçalarım seni; kimsenin ruhu duymaz."

Demokrasi yok! Sıkıyönetim var!

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Duruşma başlıyooor!

Hesap verme vakti geldi. Duruşma salonundayız. Aslında okulumuzun kapalı spor alanı burası. Salonunda spor yapar, sahnesinde oyunlar sergiler ve ülkemizin ses sanatçılarını dinlerdik.

Sahneyi mahkeme kurulu için kürsü haline getirmişler; o bildik ADALET MÜLKÜN TEMELİDİR özlü sözüyle, terazi resmiyle, TSK forsu ve bayraklarla süslemişler.

Mahkeme kurulu yerini aldı. Duruşma yargıcı ortada; yargıcın bize göre solunda kurulun başkanı olan general, sağında kurulun üyesi olan kurmay albay oturuyor.

Sol uç, savcılara ait. Oraya bir mikrofon koymuşlar; mikrofonun arkasında başsavcı, onun da arkasında iki savcı.

Salonda sekiz yüzü aşkın öğrenci var. Sandalyeler o kadar sıkışık ki öğrenciler omuz omuza oturuyor. İçerde kendilerine yer bulunamayan altı yüz kadar öğrenci de dışarda oturuyor. Camiye sığmayan cemaat gibi.

Duruşma yargıcı yüzbaşı Mehmet Karaaslan: İŞİNİ BİLEN, dayanıklı, zeki, belleği güçlü, anlayışlı ve dürüst bir hukukçu. Eğer başkan ve üye de onun gibi nitelikli olsaydı mahkum olanların  sayısı yirmiyi geçmezdi.

Kurul başkanı tuğgeneral Nihat Günaşan: Gülüveren, ağlayıveren biri. İnci gibi takma dişleri var. Rütbesine göre oldukça dinç. Hukuk bilgisi? Sıradan bir asker ne kadar bilirse o kadar. Söylendiğine göre o gece olaya kendisi de karıştığı için olup bitenden haberli; o yüzden kararlarını kendi yaşadıklarına dayandırma eğiliminde. Hukuğu pek umursadığı yok.

Kurul üyesi kurmay albay Haydar Topçak: Generalden daha ciddi görünen biri. Halden anlıyor gibi. Söylendiğine göre olaya o da karışmış. Ve ilk sorgulama sırasında okul komutanı Burhan Ercan’ın yanındaymış. Komutanın "ne naneler yediği"ni biliyor. Hukuk öğrenimi gördüğü sonradan söylendi. Saçı yok ama dinç bir asker. Çakır gözlü.

Duruşmada sorgulama, numara sırasına göre yapıldı. Önceleri mikrofon başında biraz TUTUKLUK yaptık. (Aman ne çirkin kelime! TUTUKLU olmayı çağrıştırıyor.) Giderek alıştık.

Yargıç hemen hemen herkese şunları sordu. (Y: yargıç, S: sanık)

Y: Okul kapısındaki yabancıları görmedin mi?
S: Gördüm. Ama tabur komutanımız da orda olduğu için kötülük yapacakları hiç aklıma gelmedi.

Y: Neden yabancı subaylara itaat ettin?
S: Çünkü onlar bizi tabur komutanımızın gözü önünde alıp gittiler. Okula yeni atandılar sandım.

Y: Harbokuluna atanan subaylar gece mi gelir?
S: Olağanüstü bir geceydi. Olağanüstü atamalar yapılmış olabilirdi.

Y: Genelkurmay binasından size niçin ateş edilir?
S: Onu ben de anlamadım, efendim.
Y: Yaa! Biraz garip olmuyor mu? Öyle oluyor.

Y: Radyoevinde sabaha kadar ne yaptınız?
S: Nöbet tuttuk, efendim.
Y: Ne nöbeti?
S: İçeriye sivilleri bırakmadık. Yağmayı önledik.
Y: Bakın, onca askerî polis var. Neden siz tutuyorsunuz nöbeti? Sınavlarınız da varmış...
S: Bize "Nöbet tutacaksın!" dediler; tuttuk. Askerlikte erden mareşale kadar herkes nöbet tutar.

Y: Askerlik sınavından kaç aldın sen?
S: Yüz, efendim. (Gülüşmeler.)

Bayan asker nöbette

Y: Peki, sabaha kadar "Siz hükümete karşı geliyorsunuz!" diye uyaran olmadı mı?
S: Hayır.
Y: Kültürlü bir Harbiyeli olarak hiçbir şey sezmediniz mi?
S: Kuşkulu bir şey yoktu.

Y: Niçin hepiniz radyoevine gittiniz? (Salonda, "İpini koparan oraya gitmiş!" fısıltısı.)
S: Arkadaşlar oraya gidiyordu; ben de gittim.

Y: Aşağıda bastırılmış bir ayaklanma belirtisi gördün mü?
S: Hayır, efendim.
Y: Neden okula dönmedin öyleyse?
S: Bize bir görev verilmişti, efendim. Bizi oraya nöbetçi kurulu yollamıştı. Onun geri alması gerekirdi.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

En iyi savunma, saldırıdır.

Giderek nerdeyse herkes aynı şeyleri söyler oldu:

-Alarm dolayısıyla kalktım.
-Tabur komutanımız okul kapısında gülümsüyordu.
-Genelkurmayın önünde ateş yedik.
-Talat Aydemir’i iki tomsonlu arasında görünce tutuklandı sandım.

-Turgut Alpagut’u hademe sandım.
-"İsyan olmuş; bastırılmış; biz aşağıya nöbet tutmaya gidiyoruz," dediler.

"İsyan olmuş; bastırılmış; biz aşağıya nöbet tutmaya gidiyoruz," dediler. Çocuk mu kandırıyorduk; kim ciddiye alırdı bunu?

Önce avukatlar ciddiye aldı. Üzerine "Herkes böyle söylesin!" yazdıkları bir kağıdı bize ilettiler. Kağıt elden ele dolaştı. Artık her Harbiyeli ifadesinde "’İsyan olmuş, bastırılmış; biz aşağıya nöbet tutmaya gidiyoruz’ dediler" diyordu. O kadar çok kişi söyledi ki bunu sonunda yargıç ta acaba doğru olabilir mi diye merak etmeye başladı. Sorularını artık ona göre soruyordu:

-Aşağıda bastırılmış bir isyan belirtisi gördün mü?
-Sizi kimse uyarmadı mı?
-Hiç bir şey sezmedin mi?
-Belirti görmeyince neden okula dönmedin?

-"Alarm vaaar! Yangın vaaar! Fasulye kazanı patladı!" feryatlarıyla uyandım.

-Ben köşede doksan derece gibi duruyordum (??!!).
-O menfur gecede ben de koruda uyudum...
-Kurmay albayla kucaklaştık. O ağladı; ben ağladım

-Bölük komutanımız bizi öyle kolay kolay başkasına kaptıracak biri değildi. İri yarı, güçlü kuvvetliydi. Bir vuruşta iki kişiyi yere sererdi. Demokrasi hakkında bize nutuk ta çekerdi.

Yargıç ta işin gırgırında.

Duruşma yargıcı, gülüşmemizi anlayışla karşılıyor gibiydi. Öyle ya, temmuzun o kavurucu sıcağında nerdeyse kucak kucağa oturuyorduk. Ne kadar zor durumda olduğumuzu görüyordu. Bazen o da şakaya vurdurup kendimizi avutmamıza yardım etti.

Onun şakalarından bir kaçı:

Bir arkadaş aşağıya hazırlıksız indiğini, picamasını dahi doğru dürüst giyemediğini anlatıyordu. "Efendim," dedi; "pejmürde haldeydim; picamamın etekleri dahi dışardaydı."

Yargıç: Toplasaydın sen de. Soksaydın eteklerini pantolonuna!

Başka bir arkadaş anlatıyordu: "Bir eve gittim. Kapıyı çaldım. 'Allah rızası için açın! Tanrı misafiriyim,' dedim. Allah razı olsun; açtılar."

Yargıç: Tabii açarlar. Elinde silah vardı.

Tanrı misafiri

Yargıç fırsat doğdukça, bizim deyimimizle, savcıyı "morartırdı". Bir defasında üzerinde durulan konu Genelkurmay binasından açılan ateşti. Başsavcı, "Genelkurmaydan ne kadar silah ateş etmiştir, tanığa sorulmasını istiyoruz," dedi. Yargıç, "Bilir mi o!" dedi; "Hem neye yarıyacak?" Yine de sordu:

"Saydın mı kaç mermi atılmıştır ordan?"

Bir defasında yargıcın dalgınlığına geldi. Savcının soruları bitmeden sanıkların sorularına geçildi. Savcı soru sormak istedi. Yargıç, "Herkes sırasını bilsin, canım! Sizin sıranız geçti," dedi.

Savcı: Ama efendim, bizim sorularımız bitmemişti ki.

Yargıç: Hah. Şimdi sen haklısın.

Çalışma saati çoktan dolmuştu. Ama duruşma hâlâ sürüyordu. Sanıklar sabırsızlandı. Salondan ikide bir "Gereği görüşüldü!" sesleri geliyordu.

Sonunda yargıç, "Gereği görüşüldü," dedi. Tabii bütün salon da onunla birlikte. Hattâ "Yaşa!" diye bağıranlar, alkışlayacak gibi yapanlar bile vardı.

Yargıç gülümsedi: "Uzatırım haaa!"

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Erkek general

Biz böyle güle duralım, buna fena öfkelenen biri varmış: okul komutanı tümgeneral Burhan Ercan. Bizi yemekhaneye topladı; gözlerinden ateş saça saça şu konuşmayı yaptı:

Son zamanlardaki davranışınız hiç te hoş değil. Onun için bu konuşmayı yapmak zorunda kaldım.

21 Mayısta işlediğiniz suçun hesabını veriyorsunuz. Bu arada biz de size şartların elverdiği muameleyi yapıyoruz. Bizim muamelemiz sizin tavrınıza göre olacaktır.

İçinizden biri avluda bir subayımdan HERİF diye söz etmiş. Haddine mi düşmüş! Eğer her hangi biriniz her hangi bir subayıma saygısızlık ederse hepinizi tek tek cezalandırırım.

İçinizde ailesine yazdığı mektuplarda Mamak'takilerden hâlâ hayranlıkla söz edenler var. Talat Bey de kendi hesabını orda veriyor. Niye aranızda değil? Niye sizi korumuyor?

Mahkeme komedi değildir! Duruşma salonu tiyatro değildir! Sizin o gece yediğiniz nane de övünülecek bir şey değildir. Siz burda gülün... Millet te size gülüyor. Utanmayı bırakmışsınız siz! Ahlaksızlık bu yaptığınız.

Harbiye olarak tarihimizde ilk kez (?) hükümete isyan ettiniz. Harbiyenin adına leke sürmeye hakkınız yoktu. Burası eşkiya yuvası değildir! Askerliği sevmiyorsanız defolup gitseydiniz.

Kendinize güveniyorsanız duruşmada doğruyu söyleyin. Yok, "Üşüdüm de radyoevine ısınmak için girdim..." Yok, "Kız arkadaşımı görmek için Kız Tekniğe gitmiştim de radyoevine uğradım..." Bari erkek olun! Askerlik erkeklerin işidir. Erkek ne durumda olursa olsun erkektir.

Bundan sonraki muamelem sizin hareket tarzınıza göre olacaktır. Beni zorlamayın. Bu kadar!

Okul komutanının adı ondan sonra "Erkek General"e çıktı. Aslında kendisini aslan sanan bir kediydi ve biz onun sefil fareleri.

"Erkek General geliyor!" dendi mi önce kaçacak delik arar, sonra kedinin önündeki fare gibi yazgımıza boyun eğip beklerdik.

Örneğin sınıfta ceketsiz durmamıza izin verildiği halde Erkek Generale ceketsiz yakalanıp hücre hapsine çarpılmak sıradan bir olaydı.

ARA YORUM 3:

Tam demokrasi

Bizim Erkek General ateş püskürüyor. Neden? Harbiyeliler olarak tarihimizde ilk kez (?) hükümete baş kaldırmışız da ondan. Harb Okulu eşkiya yuvası değilmiş!

Elbet doğru söylemiyor. Bundan yalnızca üç yıl önce de askerî paşalar Demokrat Parti iktidarına el koyarken yine Harbiyelileri kullanmışlardı; Harb Okulu o askerî darbede de hükümete baş kaldırmıştı.

21 Mayıs, 27 Mayıs’taki yapay depremin artçısıdır; o kadar.    

Peki, 27 Mayıs neden olmuştu? Darbeci paşalara sorarsanız iktidardaki Demokrat Parti  "şeriat"ı geri getirmek için elinden geleni yapıyordu ve o amaçla demokrasiye son vermek üzereydi de ondan yani Lutfen Forumu zor duruma sokmayalimçülüğe savaş açmış olan "irtica"yı önlemek için demokrasiye ara verdiler.

Askerî paşaların bu iddiası hava civadır. İrticayı önlemek bahanesiyle yapılan her hükümet darbesinden sonra irtica katlanarak artar. Darbeler irticayı önlemiyor; tam aksine, körüklüyor.

Sorun ordu değil, din değil. Sorun postallı-tanklı paşaların orduyu, sarıklı-minareli paşaların da dini istismar etmesi. Kalplerinde hastalık bulunan o askerî ve dinî paşalar kendi çıkarları için iktidar kavgası yapıyorlar.

Sözü edilen, ister sivil darbe olsun ister askerî, ister kanlı ister kansız... oylarımızı özgür irademizle vermemize engel olan herkes "darbeci"dir. Örneğin cemaatlerin hocafendi denen önderleri.

Seçim yaklaşıyordu. Bir cemaatin bağlısına sordum: "Oyunuzu bu kez hangi partiye vereceksiniz?" Cevap: "Daha emir gelmedi. Hocafendi hangi partiye derse ona vereceğiz." İyi ama Allah emaneti kime verin diyor; hocafendi hangi partiye derse ona mı ya da ehline mi? (4:58)

Zavallı demokrasimiz, danışıklı dövüşüyor izlenimi veren bu iki "darbeci"nin arasında kalmıştır, sürekli şamar oğlanı muamelesi görür. Şamarı bir ondan yer bir bundan. O yüzden hep çocuktur. Bir türlü büyüyüp tam demokrasi olamaz.

Oysa halka bıraksalar tam demokrasi gelecek. Halk olarak biz bunu kanıtladık. Örneğin, tek partili baskı yönetimini sevmedik. Halk yönetimini istedik hep.  

DEMOKRASİ halk yönetimi demek.

1950'de ucu görülen "çok partili yönetim"i o yüzden biraz da aşırı sevgi gösterileriyle karşıladık. Tıpkı (yırtık garın) Memedalı dayımın yaptığı gibi. Hani evinden köy kahvesine "Yaşasın Demokrat Parti!" diye bağıra bağıra geldiydi. 

Sonra Türkiye enflasyon canavarıyla tanıştı. Her gün zam her gün zam. Ve ardından istifçiler sökün etti. Mıgırdıç Şellefyan onlardan biriydi. Adnan Menderes’in millet vekili.

Şellefyan sonra anılarında anlattı. Yurt içinde demir üretimi durunca dışardan bir tır dolusu sac almış. Fiatlar fırlamış. Şellefyan ellerini oğuşturuyor. Menderes, "Bekle!" demiş. Fiatlar fırlamayı sürdürüyor. Menderes  hâlâ "Bekle!" diyor. Sonunda Şellefyan "Bana bu yeter!" demiş. Satmış. Ve birden zengin olmuş. Yüce Rabbim, "Yürü ya kulum!" demiş; ve Şellefyan, Teneke Kralı olmuş. Artık kimse tutamamış onu. Ta 27 Mayıs’ta ordu  iktidara el koyana kadar. Darbeden sonra Şellefyan, pır, yurt dışına.

Enflasyon bol para demekti. O sayede Memedalı dayımın da cebi  para gördü. Ama o yakınıyordu: "Ben cebimde ne gada çok  para olduuna bakman, arkedeş" diyordu. "O parayna ne alıyon ona bakarın."

Yani Demokrat Parti, Memedalı dayımın gözünden düşmüştü gari. Ama o bir sığır çobanıydı. Kırlarda tek başına gezen insanların çoğu gibi inatçıydı. Her halde 1957'de yine DP'ye oy vermiştir. İnadına.

Ama pek çok kimse oy vereceği partiyi değiştirdiydi. Yani halk, demokratik yetkisini bir güzel kullanıyor, görevini yapamayan iktidarı, halk yönetimi uyarınca cezalandırıyordu.

1957 seçimlerinde muhalefetin aldığı oylar, kullanılan toplam oyların yüzde 53’ü idi. Yarıdan fazla. İktidardaki DP’nin oyları ise yüzde 57’den 47’ye düşmüştü. 10 puan.   

1954/ DP: 57. CHP: 35

1957/ DP: 47. CHP: 41

Gidiş onu gösteriyordu ki bir sonraki seçimde DP iktidardan halkın oylarıyla düşecek, CHP iktidara yine halkın oylarıyla gelecekti. Demokrasi işleyecekti.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Mermi dağıtan bennnn!

Benimle ilgili iki sorunu kendim çözmek zorundaydım çünkü o kadar çok sanık vardı ki avukatlar tek tek her sanığın üstünde duramazdı.

(1)O gece okuldan ayrılışım.

İlk sorgulamada şöyle demiştim: "Ben kalktığımda nerdeyse herkes gitmişti. Koğuşta iki ya da üç kişi kalmıştı. Silahım ve palaskam yerlerinde değildi. Telaş içinde rastgele bir silah aldım ve bir başkasının palaskasını kuşandım."

Ben böyle demiştim ama Bircan Sevgör adında bir arkadaş beni yalanlıyordu. Bircan, ihtilalci Nihat Conguroğlu'nun emrinde depodan mermi sandığı çıkarmış; sandığı kırıp arkadaşlara mermi dağıtmış. İlk sorgulama sırasında çenesine dur diyememiş garibim; duyduklarını gördüm, gördüklerini yaptım diye ballandıra ballandıra anlatmış.

"Hasan benimle birlikteydi," demiş. Ama Hasan'ın soyadını bir türlü anımsayamamış. Bölüğün fotoğraflarını önüne koymuşlar.  Benim fotoğrafımı gösterip "Burda bir Hasan var; o olmasın?" demişler. Bircan, "Evet!" deyivermiş.

Böylece o gece ben bölüğüme yetişme telaşında olmadığım gibi son derece soğukkanlı bir şekilde silah deposunun kapısını kırmışım; mermi sandığı taşımışım; mermi dağıtmışım.
 
Bircan, sonra gelip benden özür diledi. "Yanlışımı duruşmada düzeltirim," dedi. Ama, her halde heyecandan, o düzeltmeyi yapamadı.

Sonra İlhan Duysak adında bir arkadaş kalktı; "Tarım Bakanlığının önünde Önder Aydınlı'yı araçları çevirirken gördüm," dedi. Önder "Biz kemalistler!" diye bağırıyormuş.

Anlaşılan bu da gevezenin biriydi. Savcı onun ifadesine dayanarak Tarım Bakanlığının önündeki herkesi, o arada bizi, "Önder Aydınlı ile işbirliği yaptı," diye suçlayabilirdi. Söz aldım.

"Efendim," dedim. "Ben de ordaydım. Önder'i görmedim." Yargıç, İlhan'a "Açıkla!" dedi. İlhan, "O görmemiş olabilir; ben gördüm!" dedi. "Ben kavşağa daha yakındım. Önder ordaydı."

Benim  bu çıkışıma bazı arkadaşlar ve avukatlar tepki gösterdi. Avukatlar bir kağıt gönderdi. Üzerinde "Birbirinizi Hasan Akçay gibi yalanlamayın!" yazıyordu. Kağıt elden ele dolaştı.

İfade sırası Hasan Şenerbay’a geldi. Hasan, mermi sandığı taşıdığını söyledi. Bunun üzerine ben yine söz aldım.

"Hasan Şenerbay mermi sandığı taşıdığını belirttiğine göre Bircan Sevgör yanlışını düzeltsin," dedim. Yargıç, Hasan'a sordu: "Sen mermi sandığı taşıdın mı?" Hasan bu kez, "Hayır!" dedi.

Yargıç: Zaten bunun esasla ilgisi yok.

Yerime otururken bazı arkadaşların homurdadığını duydum. Ama öteki bazı arkadaşlar da beni savunuyordu. Salonda duygularını gemleyen yok gibiydi. Topluluğun altıncı duyusu en ince ayrıntıları bile yakalıyor, haklı ya da haksız bulduğunu hıçkırık, kahkaha, mırıltı, homurtu ile hattâ yuh çekerek belirtiyordu.

Yargıç hoş görülüydü. Tepkiler aşırıya kaçarsa kaşlarını çatıp "Bir Harbiyeliye bu yakışmaz!" demekle yetiniyordu.

Salonun bu tepkisinden hep çekindik; birbirimizi suçlamadık. Yalnız, taburlar birbirinden ayrı yerlerde tutulduğu için İkinci Tabur öğrencileri Üçüncü Tabura suç atma eğilim ve cesaretini gösterdiler.

Bir çete gibi vuruşan bennn!

(2)Tarım Bakanlığı’nın önünde bizim grubun teslim oluş şekli.

Biz "Kendi isteğimizle hareketten çekildik, devlet güçlerine katıldık," diyorduk. Muhafız Alayından gelen bir rapor ise enterne edilmekten dem vuruyordu. Teslim alınanlar hakkında rapora iğnelenmiş imzasız bir listenin başlığı, ÇATIŞMA SONUCUNDA ETKİSİZ HALE GETİRİLENLER idi.

Bir çete gibi vuruşarak teslim olmuşuz.

Tabii bu durumda bizim Red Kid'imiz, Orhan Çokdeğer oluyor. Hani o gece kurşunlar sağından solundan vızır vızır geçip durmuştu da ona hiç değmemişti. İşte o kurmay albay.

Savcı, bizim gruptan olanlara sürekli "Kimle vuruşmuşlar?" diye sorulmasını istiyordu.

Erdoğan ifade verirken savcı  "Efendim," dedi. "Bunlar öyle öne sürdüklerinin aksine, kendiliklerinden teslim olmamış, bir çete gibi vuruşmuşlar. Elimizde bunu bildiren raporlar var. Niçin saklıyorlar? Erdoğan Gülsoy grubun başıymış..."

Erdoğan beyninden vurulmuşa döndü. "Vallahi efendim, bunu şimdi burda öğrendim. Yok öyle bir şey!"  Ağzı bir karış açık, sağa sola öyle bir bakışı vardı ki tam bir şaşkınlık içinde olduğu belliydi.

Sıra bana geldi. Ben de Erdoğan’ın durumuna düştüm. Yargıç: "Siz vuruşmuşsunuz..." dedi.  Ben: "Hayır!" Yargıç: "Tanıklar gelir sizi yalanlarsa utanmak var ama..." Kendimi kaybediverdim. "Efendim, ben ceza almaya razıyım eğer yalanla oluyorsa..." Yargıç: "Orasını biz biliriz. Doğru mu yalan mı biz biliriz."

Biraz kendimi toplamıştım. "Evet efendim. Başüstüne efendim."

Hepimiz o imzasız listenin Muhafız Alayında bizi dayaktan geçiren o yüzbaşı tarafından uydurulmuş duğuna inanıyorduk. Erdoğan şöyle akıl yürütüyordu:

"Yüzbaşı alayın adlî subayı. Önce, VURUŞANLAR başlıklı bir liste hazırladı. Ama Alay Komutanı onu onaylamadı. Yüzbaşı bunun üzerine başka bir liste hazırladı. Komutan onu onayladı. Yüzbaşı onaysız listeyi onaylı olanla birlikte Harb Okulu’na yolladı."

Özel olarak o yüzbaşıdan başka kim kötülüğümüzü isterdi bizim? Bu arkadan vuruculuk ta onun gibi kalleş birine yakışırdı doğrusu.

Odur, odur... diyorduk. Ondan her şey beklenir. Tanık olarak bi gelsin, soracağım: SEN NERELİSİN? Nereli olursa olsun kanından şüheleneceğim. Ve mahkum edilirim de son isteğim sorulursa "O yüzbaşıya dayak atmak istiyorum!" diyeceğim.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Üçler, yediler, kırklar...

Bizim baş savcının mimikleri ve sesi de bir hoştu. Baritona yakın bir sesi vardı ve genelde tek düzeydi ama kelimeleri arka arkaya dizince son heceyi ya uzatırdı ya da yükseltirdi.

"Efendim yemişLEEEER, içmişLEEEER, gezmişLEEEER..."

Bana bizim köyün "çorap eskici"sini anımsatırdı. Kasabadaki sokak satıcısının işini köyde yapardı çorap eskici. Ama eşyasını el arabasında değil de sepette taşırdı: iğne, iplik, sakız, ayna, tarak, yüzük, küpe, tesbih... Ve karşılığında yünlü çorap eskisi, torba eskisi, kilim eskisi, arpa, buğday alırdı. Mallarını pazarlarken tıpkı bizim baş savcı gibi bağırırdı:

İğneLEER, iplikLEEER, aynaLAAAR, tarakLAAR vaaar. Çorap eskiSİYne, kilim eskiSİYne, torba eskiSİYne... Efendim, bu öğrenci Etimesgut'un akımını kesmeye gitmiş. Arkadaşları kaç kişiyMİŞ, kimlerMİŞ, nereye kaçmışLAR?

Baş savcının bu tür sorularına arkadaşlar genellikle aksilenip ters cevaplar verirdi: Etimesgut'un akımı mı? Bunu ilk kez sayın savcıdan şimdi duyuyorum! Orda akım mı var?

Ders yılının sonuna doğru KISIM BEŞLERİ denen bir örgüt oluşmuştu. Bazı arkadaşlar seçimle orda görev aldılar. Gûya yanlış davranmamızı önleyeceklerdi de üstlerimize zırt pırt muhatap olmayacaktık. Bir tür öz denetim.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Ve tanıklar

Tanıklara sıra geldi. Bir cep defterim vardı; oraya sürekli notlar aldım. Çünkü savunmamı kendim yapmaya kararlıydım. İfadeler o zaman işime yarayacaktı.

İlk tanık, Müberra Yetkin. Ankara Radyosu uzun dalga spikeri. İlginç bir ifade verdi: Radyoevini Harb Okulu öğrencileri ele geçirdi. Radyodan yapılan uyarıları sürekli dinliyorlardı. Otuz kırk öğrenci bana silah çekti.

Müberra Hanım "Otuz kırk öğrenci bana silah çekti," deyince gülenler oldu. Yargıç, "Gülmeyin, gülmeyin!" dedi. "Ağlamanız lazım. Hani nöbet tutmaya gitmiştiniz?" Oysa gülünç olan, 1 hanıma 30-40 Harbiyelinin silah çekmesiydi. Bazı arkadaşlar bunun karikatürünü çizdiler.

Kurmay albay Ali Elverdi: 01.57'de radyodan "Talat'ın bir avuç çapulcusu muvaffak olamıyacaktır!" diye duyuru yaptım. Darbeciler dalga dalga geldiler. Silahlı çatışmaya girdik ama çekilmek zorunda kaldık.

Öğrencilerin hiçbir şeyden haberi yoktu. Hattâ bazılarına görev verdim; yaptılar.

Radyodan yapılan uyarıları binanın içinden duyabilmek için ordaki bazı aletlerin nasıl kullanıldığını bilmek gerekir. Öğrenciler bunu bilmiyordu. Onun için duymuş olamazlar.

Bir ara tutuklanıp Harb Okuluna getirildim. İkinci sınıf öğrencisi Nezihi Fırat’ı başıma diktiler. Beni öldürmek istediler.

Efendim, ben yazılı ifademde "Radyoevini Harb Okulu öğrencileri ele geçirdi," demiştim. Yanılmışım. Onlar teğmen rütbesindeki subaylardı. Harb Okulunda üçüncü sınıf olması gereken teğmenler artık yokmuş.

Yargıç: Öğrenciler ne yaptıklarını biliyorlar mıydı?
Tanık : Hayır! Bilmiyorlardı. Kanaatimce aldatılmışlardı.
Yargıç: Niçin bu kanaattesiniz?
Tanık : Çünkü bana da itaat ediyorlardı.

Ali Elverdi konuşurken arkadaşlar, dinleyici balkonunda oturan Müberra Yetkin'e dönüp dönüp baktılar. "Nasıl, uyarıları herkes duyuyor muymuş?"

*

Ali Elverdi Paşa’nın BU VATANA KASTEDENLER adlı bir kitabı var. Orada olayı kendine özgü, bence Mayk Hammer’imsi,  bir üslupla anlatıyor. O kitaptan bir bölüm. Sayfa 69-77. Benim seçtiğim başlık:

Kapanın elinde kalan radyo.

Gece saat 12'ye beş kala filan, telefon çaldı. Telefonda nöbetçi amiri Seyfeddin Karadağ vardı. Şimdi İstanbul'da emekli:

"Başkanım! Meydan sahnesi aktörlerinden Kartal Tibet telefon etti. Zatıâlinize bildirmemi söyledi. Ankara'nın içinde tanklar dolaşıyormuş. İhtilal mi ne var, diyor."

"Çabuk alarm ver!" dedim. "Ben şimdi geliyorum. Gelemezsem EMASSA plânı uygulancak. Haberiniz olsun."

Bu EMASSA emniyet, asayiş, sabotaj kelimelerinin ilk ikişer harfidir. Bu maksat için yapılmıştır. Yani bir ihtilale karşı gelmek için yapılan bir plândır.

Cipimi çağırdım. Cipim Merkez Komutanlığında kalır. Şehrin içinde. Birliğim tabii Mamak'ta. Cip geldi. Gazi Maden isminde Ordu'lu bir şoför.

"Ne oluyor Gazi," dedim. "Sokaklarda ne var?"

Hemen giyindim. Sten tabancamı aldım. Kırıkkale tabancamı da belime taktım. Sten tabancanın şarjörlerinin birisi bir odada, diğeri başka odada durur. Tabanca da ayrı bir odada. Çocuklar oynamasın diye. Hanım telaşla onları bulup bana getirinceye kadar bağırdık çağırdık; bindik arabaya... Bütün apartmandaki subaylara da bildirdim. Lojman olduğu için 10 tane subay...

Cipe binince radyoyu açtım. İskitler Caddesine çıkıp dıştan gidecektim tümenime. İlhan Baş radyoda Talât Aydemir'in beyanatını okuyordu:

"Türk milleti! Aradığınız, beklediğiniz Silahlı Kuvvetler iktidarı ele geçirip parlamentoyu feshetmiş, partileri kapatmıştır. Sokağa çıkma yasağı koymuştur. Sokağa çıkan, parolayı bilmezse ateş edilecektir." gibi şeyler...

TSK iktidara el koydu. 27 Mayıs 1960 Cuma günü sabaha karşı Kurmay Albay Alpaslan Türkeş radyodan ihtilal bildirisini okurken...