11/114. Ve ekımıs salate tarafeyin nehari ve zülefem minel leylv innel hasenati yüzhibnes seyyiat* zalike zikra liz zakirın
11/114. Gündüzün her iki tarafinda ve gecenin zülefinde namaz kil! Muhakkak ki, Hasenat/Güzellikler seyyiâti/kötülükleri giderir. Bu bir ögüttür/ hatirlatmadir, ögüt/hatirlatma isteyenlere
Zülefa: ( زُلَفَا ) Kökü => (جنب = جانب وجه= جبهة = ناحية طرف = ضلع = ( زلف) Yaklasmak/ilerlemek/cenab...
Seyyiât ( سيءات ) Kökü => ( سيء ) = رديء . فاسد . كري Kötülük/fenalik/ahlaksizlik...
Hasenat: ( حَسَنَات ) Kökü =>(حسن )S جيد = خصب = وسيم ، جذاب = ملائم = صالح = سليم = مفيد Güzel/iyi/selim/müfid /salih...
Öncelikle yukaridaki grafigi iyice inceleyiniz. Yaz ve Kis mevsimlerinde gece ve gündüzün uzunluklari degismekte ve günesin tam tepe noktasindaki saatte ise farklilik gösterebilmektedir. Fakat biz ortalama üzerinden anlatmaya çalisacagiz. Yukaridaki grafikte de gördügünüz gibi saat tam 12:00 da günes tam tepe noktadadir. Yani günün TAM ORTASI ve Ögleden önce ile Ögleden sonrasini ayiran sinirdir. Yani günün iki tarafi (Taraf-en Nehar) için ayraçtir.
Böylece yukaridaki Hud Suresi 114. ayette geçen Gündüzün her iki tarafinda.... kilinmasi gereken namazi anlamis olduk. Bunlara sabah ve ögle namazi diyebiliriz. Fakat sabah namazi; gecenin bitmeye yüz tuttugu ve günün aydinlanmaya dogru gidecegi vakitten, tâ ögle dikmesi dedigimiz ayraca girmesine yaklasilincaya kadar olan zaman diliminde kilinabilir. Lakin günes dogmadan önceki (fecr) sabah vaktinde kilinan namaz ile gün(es) dogduktan, ögle ayracina kadar olan vakitte kilinan sabah namazi arasinda kiymet/derece farki vardir. Söyle ki:
17/78 78. Ekımes salate li düluküş şemsi ila ğasekıl leyli ve kur'anel fecr* inne kur'anel fecri kane meşhuda
17/78 Gündüzün günes dönüp, gecenin karanligi bastirincaya kadar(ki zamanda) namaz kil; ve de fecrde (namaz içinde okunan) Kur'ani da... Muhakkak ki; fecr/sabah (namazi içinde) okunan Kur'an sahitlidir.
Geriye kaldi 24 saat içinde kilinmasi gereken 3. ve son namaza. Günün iki tarafinda "Sabah" ve "Ögle" namazi vardi. Simdi sira "Aksam" namazinda. 17/78. Ayette "Gündüzün günes dönüp, gecenin karanligi bastirincaya kadar..." 11/114. Ayette ise; "...ve gecenin zülefinde..." Bu iki ayet de yine ayni vakte, yani 3. ve son aksam namazi vakti anlatiliyor.
Peki aksam salasini iqame süresi nedir? Yani günesin batmasindan hemen sonra baslayip, hangi vakte kadar Aksam salasini iqame edebiliriz?
17/79. Ve minel leyli fe tehecced bihı nafiletel leke asa ey yeb'aseke rabbüke mekamem mahmuda
17/79 Gecenin bir bölümünde de sana mahsus teheccüd için uykudan kalk. Umulur ki, Rabb'in seni Makam-en Mahmud (Övülen Makam)'a ulastirir.
Bizim Kur'an dan aksam namazi için anladigimiz sudur: Günesin batmasiyla giren karanlik bölümde, sayet zaruret yok ise aksam namazi geciktirilmeksizin kilinmali. Çünkü Kur'ana göre; efendimiz Hz Muhammed (S.A.V)'in uygulamasina baktigimizda, aksami geciktirmeksizin kildigi anlasiliyor. Bu sebeple biz diyoruz ki; zorunlu haller haricinde aksam namazi saat: 24:00 dan sonrasina birakilmamalidir. Elbette; rahatsizlik, misafirlik, su kesintisi...vs gibi zaruretler halinde saat: 24:00 sonra da kilinabilir. Çünkü normalde, "Gecenin yarisindan sonra kilinmaz" diye bir sinirlama yok.
Az önce dedik ki; Hz Muhammed (S.A.V)' de aksam namazini gece yarisindan sonrasina birakmamistir. 17/79. Ayet bizim için delildir. Söyle ki: "Gecenin bir bölümünde de sana mahsus teheccüd için uykudan kalk..." Gece sadece kendine mahsus teheccüd için kalkacagina göre, vakti girdigi halde aksam namazini kilmadan yatmis olamaz. Esasen ayet üzerinde ibretle tefekkür edildiginde görülecek ki; Hz Muhammed efendimiz bir gün dahi bizler gibi gönül rahatligiyla yatmamistir. Düsünün bir, aksam namazi kiliniyor, yemek yeniyor, ashabdan giden gelen oluyor ve az çok ailesine vakit ayirdiktan sonra yatiyor. Sonra gecenin bir vaktinde teheccüd için kalkmak zorunda... (Tabii biz zorunda kelimesini lafin gelisi söylüyoruz....Bu muhabbet ile yapiliyordu.) Teheccüd görevini yerine getirdikten sonra, büyük ihtimalle tekrar yatmamistir. Çünkü sabah namazi vakti ya girmistir, ya da yaklasmistir. Aradaki kisa zaman dilimi yatmaya degmez.
Gündüz ise gelen-giden yogun misafirler (33/53) ve ayrica Elçilik görevi hasebiyle, gündüzün bir bölümünde sekerleme diye tarif ettigimiz kisa süreli uykunun da firsat yönünden mümkün olmadigini düsünüyorum. Buradan da anlasiliyor ki; Hz Muhammed (S.A.V) efendimiz aksamdan sonra ile.......teheccüde kalkma vakti arasindaki kisa zaman diliminde ne uyudu ise onun ile yetindi.
Özet ile; herhangi bir kisitlama olmamasina ragmen, aksam namazini, günes batip karanlik çöktügünde geciktirmeksizin kilmak en uygun olanidir.
http://kuranyolu.somee.com/Sayfa_Modul.asp?nedir=sayfa&i d=6
http://kuranyolu.somee.com/Sayfa_Modul.asp?nedir=sayfa&i d=7 den alinmistir
Bahsedilen resim ve linkler arapca metin ile birlikde bu sitededi. Arapca Metin dogru cikmiyor