Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Din, özellikle akıl ve mantığın dışında kendine yer bulan, alice harikalar diyarı fantastik kurguları içinde barındıran bir yol olarak algılandığında, her an herşeyin olması muhtemeldir. Ben, gelen tüm vahiylerin birer senaryo olduğuna inanmıyorum. Yani Allah katından biz kulları için, özel olarak bir takım anlamsız yaptırımları ve mantraları içinde barındıran bir tarzın/dinin/kitabın indirildiğine inanmıyorum. Ama şöyle anlıyorum: bir hayvanın, bir bitkinin, bir nesnenin varlığı, ona yüklenen yazılımının/fıtratının sonucudur. Ama insan son derece kompleks bir varlıktır. İnsan denen varlığın gerçekte, ne olduğu üzerine düşünebilirsek, ona yüklenen din kavramının da neyi amaçladığını fark edebiliriz. İnsan için son derece kompleks bir varlıktır demiştik. Bu kompleksin varlığı, insanın çok yönlü oluşundandır.

Bir bitki, hayvan veya nesnede bu çok yönlü yapı mevcut değildir. Onların hayatta kalmak için güdüleri vardır ama değerleri, değer yargıları, dogmaları, önyargıları... yoktur. Ölümden kaçma güdüleri olduğu halde, ölüm korkuları bile yoktur.

İnsan, hemen tüm kavramları içinde barındıran, bazılarını dışlayıp bazılarını içerlemek zorunda olan bir bütünden ibarettir. Şimdi sayın Efrayim, sorduğunuz soru ve cevabını bu açıdan kendiniz bir daha düşünün. Domuz eti haram mı, zararı var mı?

Önecelikle şundan çok eminim ki, orada yasak edilenin insana kesinlikle bir zararı söz konusudur çünkü din Allah'ın, yeryüzündeki kullarıyla bir eğlenme aracı değildir. Ama orada anılan nedir? Domuz mu veya o dönemin anladığı başka birşey mi... gelenek görenek orada geçen kelimeyi domuz olarak çevirmiş, öyle anlamış veya kolayına gelmiş. Bu yaklaşım nedeniyle, insanlarında mutfak kültürü birbirinden ayrılmış. Türkiyede yemek kültürünün domuz etini dışlaması nedeniyle damak tadlarımız, o eti kabul eder mi bilmem, damak kabul etse, insanın psikolojisi kabul eder mi bilmem... ben yemedim, yememde.. ama aç kaldığımda yerim. Sorunuzun tam karşılığı, zarardan korumak üzeredir.

Vahyin bir mantra, bir 'tanrının kullarıyla eğlenme aracı', bir fantastik senaryo olarak algılanması, o vahyin mihenk taşı denebilecek ayetlerinin bile 'tersten' anlaşılmasına sebep olmuştur ve zaten işte bu yüzden birçok kimse, 'dinde akıl mantık arama' diye öğüt verirler. Çünkü onlara göre din, zeusun kullarıyla eğlenmesinden ibarettir.

Allahın keyfi emredici olduğuna inanan adamın, o ayette geçen kelimeyi domuz, eşek, maymun, hamam böceği olarak algılamasında bir yanlışlık yok. Çünkü yarar ve zarar ilkelerinin olmadığı yerde her an herşey olabilir. Allah gökten bir koç gönderebilir ve hatta kendi bile gelebilir.

Ben o ayete ve diğerlerine, yarar ve zarar açısıyla ve dinin bir eğlence aracı olmadığı bilinciyle yaklaştığım için, orada geçen domuz kelimesinin gerçekte neyi ifade ettiğini anlamaya çalışırım. Aklımı kullanırım ve işin içinden çıkamazsam eğer, akla en yakın olana bakarım. Tavuk eti çabuk bozulur, hayvanların hasta olanları yenmez, süt çabuk bozulur, kan mındar eder, sakatatların bir kısmı hayvanlar için bile zararlıdır. O ayette geçen domuz kelimesinin arapçasının içeriğini bilmiyorum: canlıdan mı bahsediliyor yoksa ölüden mi, tek bir türü mü anıyor yoksa her türün sağlanan şartlarla içine düştüğü bir durumu mu? O ayette geçen kelimenin niteliği hakkında bir bilgi veriliyor. Bu bilgi onun pis olduğu yönündedir. Leş pistir, bozuk et pistir, hasta hayvan pistir, sakatat pistir, kanı çıkmadan ölen hayvan pistir. Saygılarımla.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

fazıl,

Kendinle çeliştiğini düşünmekteyim. Zira haram kılma yetkisinin birey ve kuruma değil akılcılığa ait olduğunu söylerken birey ve bireylerden oluşan kurumların haram yetkisinin olduğunu söylüyorsun. Bunlar akılcılık değildir; olsa olsa bireysel ya da kitlesel "akılcılık"lar olabilir -ki bunlar da subjektiftirler, mutlak bağlayıcı olmaları beklenemez. Kişi ve kurumlara göre değişkenlik gösterebilirler. Ancak 'mutlak akli temeller'e dayanan yasaklar objektif ve mutlak bağlayıcı olabilirler. Akılcılık denen şey de ancak bu mutlak akli temellere dayanarak takip edilebilir.

Dersen ki "insanlar Allah'ın sınırları dahilinde Allah'ın haramları gibi bağlayıcı olmayan insanların iyiliği, zarar görmemesi için yasaklar getirebilirler." olabilir derim. Daha önce de bahsettiğin gibi bilim adamı yasak koyabilir. Temiz ve helal diye önüne geleni homini gırtlak yiyip obezite yolunda ilerleyen biri için doktoru yasaklar getirebilir. Bu eğer toplumu tehdit eden bir vakaysa kanuni düzenlemelerle insanlar için kısıtlamalar, geçici ya da kısmi yasaklar getirilebilir vb. örnekler verilebilir. Ancak kayıtsız, şartsız kesinkes yasaklama gibi birşey sözkonusu olamaz. Allah'ın geç, peygamberin yasaklamadığını yasaklayan mezhepcilerin yasaklamasını bu bağlamda değerlendirebiliriz. Bunlara mekruh deniyor. Eğer bunlar keyfi değil ayete-hadise dayandırılan yasaklar ise olabilir. Peygamber bile beğenmediği birşeyi yasaklamamış ancak mezhepcilerde kendi görüşüne göre beğenmediği için yasak, harama yakın mekruh diyeni de var. Kardeşim peygamber bile beğenmediği halde yasaklamamışken sen neye dayanarak kalkıp harama yakın mekruh diyebiliyorsun? Senin beğenmediğini ben beğeniyorum. Sana alerji yapan şey bana enerji yapıyor, ne olacak şimdi? İşte kurumsal ve bireysel akılcılığın çıkmazı. Bu yüzden Allah ve O'nun gözetimindeki elçisi dışında kuralları bağlayıcı olan kimse yoktur, olamaz.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Kendinle çeliştiğini düşünmekteyim. Zira haram kılma yetkisinin birey ve kuruma değil akılcılığa ait olduğunu söylerken birey ve bireylerden oluşan kurumların haram yetkisinin olduğunu söylüyorsun.

Aslında tam olarak söylediğim bu değildi lakin cümleyi yanlış kurmuşum gibi görünüyor, bu açıdan haklısın.

Dersen ki "insanlar Allah'ın sınırları dahilinde Allah'ın haramları gibi bağlayıcı olmayan insanların iyiliği, zarar görmemesi için yasaklar getirebilirler." olabilir derim.

Evet aynen dediğim bu.

Saygılarımla.