Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Hanefe fiili Arapça'da yanına dönmek, veya eğilmek, bir şeye meyletmek anlamına gelir. 

Bu kelimeden türemiş olan "hanif"ya da çoğulu "hünefa"; doğru inanç sahibi; doğru, hak (din) anlamlarına gelmektedir.

Kur'an'da "hanif" kelimesi 12 kez geçer, bunlardan 2 tanesi kelimenin çoğulu olan "hünefa" şeklindedir. Kelimenin esas kullanımı kuşkusuz 3 Ali İmran/67'deki kullanımıdır. Bu ayette: 'İbrahim Yahudi ve Hıristiyan değildi. O müşriklerden olmayan bir 'hanif', bir müslimdi' denilmektedir. 

Kelimenin Kur'an'da kullanıldığı ayetler nüzul sırasına göre şu şekilde sıralanabilir. 
10 Yunus/105: 've 'yüzünü hanif olarak dine çevir; ve sakın müşriklerden olma!'. 
6 Enam/79: 'ben yüzümü hanif olarak, gökleri ve yeri yoktan var edene çevirdim ve artık ben müşriklerden değilim'. 
6 Enam/161: 'De ki: 'Rabb'im beni doğru yola iletti. Doğru dine, hanif olan İbrahim'in dinine. O müşriklerden olmamıştır'. 
16 Nahl/120: 'İbrahim Allah'a itaat eden, hanif bir ümmet idi, müşriklerden değildi'.
16 Nahl/123: 'Sonra sana: 'hanif olarak İbrahim'in yoluna uy, o müşriklerden değildi' diye vahyettik.'. 

30 Rum/30: 'sen yüzünü hanif olarak doğruca dine çevir: Allah'ın fıtratına ki; insanları ona göre yaratmıştır. Allah'ın yaratması değiştirilmez. İşte doğru din o'dur. Fakat insanların çoğu bilmez'.
2 Bakara/135: ' Yahudi ve Hıristiyan olun ki, doğru yolu bulacaksınız' dediler. De ki: 'Aksine, biz hanif İbrahim dinine uyarız. O müşriklerden değildi'.
3 Ali İmran/67: 'İbrahim ne Yahudi ne Hıristiyan; hanif bir müslümandı. Müşriklerden değildi'.
3 Ali İmran/95: 'De ki: 'Allah doğru söyledi, öyleyse, hanif olarak İbrahim'in dinine uyun. O müşriklerden değildi.
4 Nisa/125: 'Kim, din yönünden, iyilik edici olarak yüzünü Allah'a teslim edip hanif İbrahim dinine tabi olandan daha güzel olabilir? Allah İbrahim'i dost edinmişti. 
98 Beyyine/5: 'oysa kendilerine, dini yalnız Allah'a halis kılarak, hanifler olarak O'na kulluk etmeleri, namazı kılmaları; zekatı vermeleri emredilmişti. İşte doğru din budur'. 
22 Hac/31: 'Allah'a şirk koşmayan hanifler olun, çünkü bilin ki; Allah'a şirk koşan kimse, gökten savrulup giden, kuşların didikleyip kapıştığı, yahut rüzgarın uzak ıssız yerlere savurduğu kimseye benzer'. 

6/79 ve 16/120'de 3/67'deki kine benzer tarihi ifadeler yer alır, ancak, müslim kelimesi kullanılmaz. Bunun yanında Hz. Muhammed'e ve Müslümanlara açıkça veya zımnen, bir hanif olarak Hz. İbrahim'in akidesine veya dinine tabi olmalarına ilişkin emirler vardır. (27135; 3/95; 4/125; 6/161; 16/123). Geriye kalan bölümlerde (10/105; 22/31; 30/30; 98/5) ise Hz. İbrahim'den söz edilmekte ancak, Hz. Muhammed'e ( ya da Müslümanlara veya Kitap Ehline) 'müşriklerden olmayan bir hanif olarak' Allah'a kulluk etmeleri emredilmektedir. Bu durumda Kur'an'da ifade edildiği üzere, kelime sadece Hz.İbrahim'in kendisi veya 'İbrahim'in dini' ile ilişkilidir ve İslam söz konusu olduğunda, puta tapıcılık dahil, Yahudilik ve Hıristiyanlığın zıddını ifade etmektedir.sonraki dönem İslam alimleri kelimeyi hep bu anlamda anlamışlar, 'hanif'i 'müslüman', 'hanifiyye' yi ise ' İslam' ile eş anlamda kullanmışlardır. İbn- i Mesud' un Kur'an nüshasında, 3/19'da, İslam yerine 'hanifiyye' kelimesi geçmektedir. Müslüman alimler, Hz.Muhammed' den önce 'hanifiyye' ya da saf tanrıcılığı arayan insanların olduğunu göstermek için çabalamışlardır. Kuşkusuz daha saf veya daha kamil bir dini arayan insanların olduğu anlaşılmaktadır, ancak kendilerini 'hanif' olarak adlandırmamaktadırlar. Zira öyle yapmış olsalardı, bu isim 'müslim' kelimesi ile eş tutulmazdı. Siyer rivayetleri (her ne kadar tartışılabilir olsa da) Hz.Peygamber' den önce puta tapmayı reddeden ve daha kamil bir dini arayışta olan ve dahi vahyin nazil oluşundan sonra Peygambere iman etmemiş ve Kureyş tarafında Savaşlarda bulunmuş isimlerden de bahsetmektedir. İslam öncesi Arap şairlerinin hanif kelimesini 'müşrik' veya 'putperest' anlamında kullandıkları anlaşılmaktadır. Ve bu da bir Hıristiyani kullanım olup Süryanice'de çoğul olan happ'e kelimesidir. Hıristiyanlar bu hususu Müslümanlara alaylı bir şekilde eleştirmek için kullandıkları, Müslümanların da sonunda kendilerini hünefa olarak adlandırmaktan vazgeçtikleri anlaşılmaktadır. 

Mekki dönemde müşriklere karşı, İslam'ın İbrahimi bir dinin devamı olduğu vurgusu, Müslümanların kendi meşruiyetleri açısından önemlidir. Hz.İbrahim'in, gelenek olarak oldukça önemsendiği bir kültürdü bu ayetlerin nazil olduğu ortam. Dolayısıyla tevhidi dinin en güçlü temsilcisi olarak Hz.İbrahim'i sahiplenmek, putperest bir toplumun putlarından vaz geçmesi için önemli bir argümandır. Müşriklere sanki şu denmek isteniyordu: 'geleneğini takip ettiğinizi söylediğiniz İbrahim, yanlızca Allah'a kulluk ediyordu, sizin gibi putperest değildi. Onu ancak tek bir Allah'a ibadet ederek takip edebilirsiniz.'

Medeni dönem hanif kelimesinin ait olduğu pasajlar, Ehl-i Kitapla bir polemiğin cevabı niteliğindedir. Hz. İbrahim'in Yahudi ya da Hıristiyan olmadığı ifadeleri, Ehl-i Kitaba karşı, Karşı Kur'an'ın Tevrat ve İncil'in devamı olduğuna ilişkin atıflar gibi anlaşılabilir. Zira Kur'an Sami kültürünün o günkü Arap toplumunca bilinen tüm peygamberlerini tevhid peygamberi olarak göstermiş ve hepsinin aynı kaynaktan, yani Allah'ın vahyinden beslenen Peygamberler olarak sunmuştur. O halde yahudi ya da hıristiyan dinin takipçileri neden eleştirilmiştir? Kur'an'ın bu konudaki tutumu elbette daha kapsamlı bir arştırmanın konusudur. Fakat hem mekki hem medeni ayetler, yahudilerle ilişkilerin farklı pozisyonlarına göre uslubu açısından farklılık gösterse de, temelde Ehl-i kitapla ortak değerlerin varlığına vurgu yapmakta, ellerindeki vahyi anlamadıklarına ya da yanlış yorumladıklarına işaret etmektedir. Şura Suresi 13. ayetteki, "Nuh'a emrettiği şeyi Allah sizin için de dinin hükümlerinden kıldı ki, onu sana vahyetmiştik. Aynı şeyi İbrahim'e, Musa'ya ve İsa'ya emretmiş ve 'Dini dosdoğru muhafaza edin ve onda ayrılığa düşmeyin' buyurmuştuk. Kendilerini davet ettiğin şey müşriklere pek ağır geldi. Allah hak din için dilediğini seçer ve kendisine yönelen kimseyi doğru yola iletir" ifadeleri her ne kadar bağlamı itibariyle mekke müşriklerini eleştiriyor olsa da vahyi geleneğin kaynağını ifade etmesi bakımından önem arz etmektedir.

Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

Kuran’da çok önemli mesajlar var:

Allah’a ve sözlerine yeterince ve gereğince iman. Kitaba çok sıkı sarılmak ve bu doğrultuda temizlenmek, paylaşmak.

Önce Kendini ve sonra çevreni bu mesaj doğrultusunda (yapabildiğince) Islah etmeye çalışmak.

Kuran’da "büyük haber" olan Ahiret mesajı vardır.

Haniflik ise; Hanif - Halis İslamdır. Bilindiği gibi Tevhittir – "dini rabbe halis kılmaktır". Kuran “aynı” anlamda birbirini açıklayıcı ve tamamlayıcı olarak “çift” kelime kullanır. Bu doğrultuda Hanif demek Halis demektir. Haniflik veya Halislik diye ayrı bir din yoktur. Din İslamdır, yani Halis / Hanif İslamdır.

Esasen İslam, hanif yani halis İslamdır. (Fırkalar-mezhepler İslam’ı değil) "Yalnız Allah’ın" dini olan İslam’dır.

Kuran’ın yani dinin temeli, Orta direği, Kâbesi, ve tam ORTASI Tevhittir. Dini Rabbe Has kılmaktır. Kuranın ana ve Orta mesajı, işte bu Halis İslam’dır.

Özellikle gözetilmesi Emredilen “SALATI VUSTA” (Orta Salatı) işte bu mesaj (Tevhit – halis islam) doğrultusunda Yalnız Allah için ayağa Kalkmak, Yalnız Ona Yönelmek, Yalnız onu kabul etmek, Yalnız onun Yönetimine, Yalnız onun Hizmetine ve Himayesine girmektir.

“Orta yol” da budur: Hanif / Halis İslam.

“Sıratı Müstakim” de budur: Hanif – Halis İslam.

Kuran’ın diğer mesajları, Kuranın "Tam Ortasındaki" bu mesajın etrafında ve aynı yöndeki detaylı açıklamalarıdır.

Mesela “Takva” gibi çok önemli mesaj, Yalnız Allah’a güvenip dayanmak, onun sözlerine çok sağlam bağlanmak ve böylece sapmalardan korunmaktır ki aynı şekilde “dini rabbe özgülemek” yoluna çıkar. Tevekkül de öyledir.

Rasullere itaat, onlara destek olmak, onları örnek almak, onlar gibi hanif-halis Müslüman olmaktır. Rasule "salat" etmek, onun bu "hanif İslam davasına destek olmaktır". Bu emri kuru bir lafa indirgemek, mesajı yanlış anlamak / anlatmaktır.

Örnek alınması tavsiye edilen iki Rasul; İbrahim ve Muhammed a.s. nin davası, kesinlikle "Halis İslam Çağrısıdır"

Bir kere bu “orta ve ana mesaj” aldıktan sonra diğer açıklamalar daha aydınlatıcı ve açıklayıcı etki yapar.

Mesela “Rab, bir kul için Hayr murad ederse onun kalbini İslam’a açar” Orta ve Ana mesajı alan kişiye

Deniyor ki: “Rab, bir kul için Hayr murad ederse onun kalbini Kur'an’a yani HALİS İslam’a açar”

İnsanlar eylemlerinin "nasıl" olacağı soruları ile şekilselliği öne çıkarmış, işin "bilinci" göz ardı edilmiştir. İnsanlar Şekilsel eylemler ve detaylara o kadar boğulmuş ki, bir çok yükler altında zora girmiş, Esas “Orta yol” ve ana mesaj olan “Dini Rabbe özgülemek” mesajı adeta gölgede kalmış, bu Esas, Orta ve Ana mesaj kaybedilmiştir.

Mizan işte böyle bozulur. Önemli olana yeterince önem verilmez, fakat önemce çok gölgede kalan detaylara dalarak ve böylece saparak “Orta Yol” olan ana mesajdan, yani Dini Rabbe Halis kılmaktan uzaklaşılır.