| Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP
|
|
|
"Cemalettin yerini ve çağını bulamamış
bir hareket adamı, bir makyavelist.
İmanını kaybetmiş bir mümin.”
Cemil Meriç
Hayatının başından sonuna kadar her zaman tartışma konusu olan Cemalettin Efgani, fikirleriyle bazı aydınların hayranlığını kazanırken bazı aydınlarında nefretini kazanmıştır. Bir batılının deyimiyle "düşmanı olmayanın dostu da olmaz” sözü Efgani’nin hayatının en güzel özetidir galiba.
Hayatı med-cezirlerle geçen Efgani ilk İstanbul ziyaretinde oldukça iyi karşılanmıştır. Fakat 1871 yılında verdiği bir konferansta nübüvvetin bir sanat olduğunu, ruhun peygamberlere vahiy yoluyla öğretilen ve ifadesini felsefede bulan hakikatler olduğunu iddia etmesi ortalığın karışmasına yetmiştir. Şeyhülislam Hasan Fehmi Efendi dine tecavüz işlendiğini belirterek küfrüne fetva vermiştir. İş gazetelere yansıyınca ve rahatsızlık artınca Efgani’den ülkeyi terk etmesi istenmiştir. (Cemil Meriç, 1998) İlerleyen yıllarda Mehmet Emin Yurdakul kendisine Türkçülüğü Efgani’nin aşıladığını belirtecektir. Ziya Gökalp’in Türkçülüğün Esaslarında anlattığına göre Efgani M. E. Yurdakul’dan halk dilinde ve vezninde millet sevgisiyle dolu şiirler yazmasını istemiştir. Cemil Meriç’in aynı eserindeki bir başka ifadeye göre Efgani; Jön Türklerde "Türkçülük Şuurunu” uyandırmıştır. Yine Meriç Afganlı bir kişinin nasıl olurda ümmetçi fikirlere sahip olduğu halde Türkçü fikirler uyandırır sorusuna ilginç bir alıntıyla cevap verir: "Ahmet Agayev’e (Ağaoğlu) göre üstadı Efgani, Afganlı değildir; Şeyh Hazretleri aslen Türk’tü, Azeri Türküdür.” (C. Meriç, 1998, s, 67)
Mehmet Akif Ersoy Efgani’yi "şarkın yetiştirdiği fıtratların en yükseklerinden biri” olarak görür. Daha öncede değindiğimiz gibi M. Şemsettin Günaltay onu "peygamber kadar şayan-ı hürmet, ona itiraz edenler Ebu Cehil kadar lanete müstahak” diyerek resmeder. Tüm bu görüşleri bir önceki yazımızda biraz daha az detaylı da olsa vermiştik. Burada tekrar vermemizin nedeni ise Efgani’yi aydınlarımızın okumadığı düşüncesidir. Zira Cemil Meriç hiç kimsenin Cemalettin’in yazısını okumaya katlanmadığından yakınmaktadır.
__________________
"sadece iki şey sonsuzdur evren ve insan ahmaklığı..
ilkinden o kadar da emin değilim." (albert einstein)
|
HABERLER
Etkin Konular
Kullanıcı Listesi
Yardım
Kayıt
Giriş
Hanif Dostlar Ana Sayfa -> Genel Tartışma
Konu: CEMALEDDİN AFGANİ DOSYASI
