Gönderen: 30 kasim 2019 Saat 00:16 | Kayıtlı IP

F İ T N E

Doğru bilinen bir şeyin karşısına, alternatif olarak çıkartılan her şey, fitne kavramı içinde mütalaa edebiliriz. O halde fitne nedir sorusu hemen aklımıza gelince cevabına önce lügatler den bakalım: Deneme, imtihan, fikir ayrılığı-karışıklığı,çekişme, fesat, bir şeye tutkunluk, ayartma, azap, küfür anlamları verilmektedir. Çoğulu fiten dir Dikkat edilirse, kelimenin anlamlarında ikilemler  var. İmtihan için, bir doğru, birde yanlış veya biden fazla yanlışlar olması gerekir ki, imtihan olan, doğruyu aralarından seçsin diye. Bir şeyde çekişme olabilmesi için tez anti-tez olması gereklidir. Mesela :  Şeker tatlıdır diyen birisine, hayır acıdır denirse çekişme olur, tartışma olur. İmanın karşısında küfür varsa imanın veya küfrün manası ortaya çıkar, biri diğerinin fitnesidir. Kur’an’ın ayetlerinde geçen fitne kelimelerini bu anlamlarla anlamaya çalışırsak, doğru olan yorumu yakalamaya çalışmak, her durumda daha kolaydır.

 “Senden önce hiçbir insanı ölümsüz yapmadık. Şimdi sen ölürsen, onlar ebedi mi kalacaklar ? Her nefis ölümü tadacaktır. Sizi şer ve hayırla, fitne olarak (doğru ve yanlış iki zıt kavramla) deneyeceğiz. Dönüşünüz bizedir. Enbiya Suresi 34.35” Ayette görüldüğü gibi, nebluu fiili: sizi deniyoruz anlamındadır. fiilin cümlesindeki fitne haldir. İki zıt imtihan malzemesi, şer (yanlış) ve hayır (doğru) halinde deniyoruz. İmtihanın malzemeleri içindeki doğru veriler, Allah tarafından insanlara teklif ediliyor. Yani doğrunun (Hayır) kaynağı Allah dır, Asla Allah’dan şer (yanlış) meydana gelmez, yanlışın (şer) kaynağı şeytandır. Allah kitabında doğrularla yanlışları açıkça ayırmış, beyan etmiş ve insanlara neyi kabul etmelerini neyi red etmelerini bildirmiştir. Şeytanın insana apaçık düşman olduğunu, insanlara kötülükleri ve çirkin olan şeyleri yapmalarını, Allah adına yalan söylemelerini emrettiği için, ondan uzak durulmasını, yolunun takip edilmemesini ve onun himayesine (veli) girilmemesini emretmiş, (Bakara 170) Şeytan ve ona uyanların bedbaht olacağı haber verilmiştir. Şimdi Allah “Benden başka, sizin için ilah yok” diyor, şeytan da “Allah erişilmez yüce bir varlıktır, O na ulaşabilmek için, aracı ilahlar edinip, kulluğunuzu onlar vasıtasıyla ulaştıracaksınız.” diye insanlara öneride bulunuyor, yani Allah’ın adını kullanarak, Allah ile aldatıyor. Bu hal insanlar için bir fitne, (ikilem) bu iki teklif karşısında seçme hakkı insana ait. Ne Allah, nede şeytan fiili müdahale de bulunmuyor. Dilerse doğruyu, dilerse yanlışı (İnsan suresi 3) tercih edecek ki, sorumluluk kendisinin olsun.

Yine yukarıdaki ayette Allah, insanların mutlaka öleceğini, hiçbir insanın ölümsüz yaratılmadığını bildirdiği halde, mitolojik bir hikaye olan ve şeytanların uydurduğu Musa (a.s.)’a ilim öğreten Allah’ın kuluna, Hızır ismi verilip, insan olarak aramızda yaşadığı iddiası, inananlar için bir fitnedir. Ya Kur’an da Allah’ın ayetlerine inanacak, Kur’an da kaynağı olmayan bu tür anlatımları red edecek, yada kitap dışı anlatımları kabul edecek. Şeytanların işi doğruların üzerini örtmek değil mi ? İnsanlara “Allah dilerse bir insanı ölümsüz yapar” diyerek, Allah’ın adını kullanıp insanları sırat-ı müstakimden uzaklaştırıyor. Bu tür iddiaların muhatapları, Allah’ın kitabı ile doğruları yanlışları tespit etmiş olsalardı, “Biz senden önce hiçbir insanı ölümsüz yapmadık. Eğer sen ölürsen onlar ölümsüz mü olacaklar ? Her nefis ölümü tadacaktır. Enbiya suresi 34 “ ayetini hatırlayıp, bu dinin doğrularını pratik hayatına yansıtarak, önüne çıkan uydurmaları ret edip, batılla hakkın üzerini örtüp gizlemeyecek, ve bu tür yanlışları reddederek kendini kurtaracaktır.

 “İnsan, iman ettik demekle, denenmeden bırakılacağını mı zannediyor. Onlardan öncekilerin hangilerinin doğrulayıcı, hangilerinin yalanlayıcı olduklarının belirlenmesi için denedik. Ankebut Suresi 1-2” İnsan iman etsin veya etmesin sürekli deneniyor. Kazanıyor kaybediyor, hastalanıyor iyileşiyor, üzülüyor seviniyor, darlık çekiyor, sonra rızkı bollaşıyor..v.s.hayatın kendisi mücadele olduğu için, belli dönemlerde bu saydıklarımızın bir veya bir kaçıyla sürekli karşılaşabiliyoruz. İnsan için kaçınılmaz bu durumlarda, olaylara bakış açımız, yorumlarımız ve çıkardığımız sonuç hem bizim açımızdan, hem de yaratıcımız açısından çok önemlidir. Kazandığımızda seviniyor, kaybettiğimizde isyan edip, tekrar kazanmak için gayri meşru yollarla haksız ve başkalarının hakkına hukukuna tecavüz ederek, elde edilenleri helal mi görüyoruz ? Yoksa “Aranızda  birbirlerinizin mallarını batıl yollarla yemeyin, bile bile insanların mallarından bir kısmını yemek için hakemlere rüşvet olarak mallarınızı vermeyin. Bakara Suresi 188 “ ayetlerini hatırlayıp, kaybetmenin de kazanmanın da hayatın bir gerçeği ve denenme olduğunu kabullenip, Allah’ın koyduğu doğru ölçülerle tekrar kazanmanın yollarını mı deniyoruz? Hastalandığımızda, bu dert de beni nereden buldu, şimdi sırasımıydı, bu kadar işin gücün arasında deyip isyan mı ediyoruz? Yoksa kendi hatalarımızdan dolayı başımıza gelen bu hastalığın tedavi yöntemlerini doğru uyguladıktan sonra, ” Hastalandığımda, bana şifa veren O dur. Şuara Suresi 80 “ deyip, İbrahim (a.s) gibi, Allah’a tevekkül (dayanma, sığınma) edebiliyor muyuz.

 Hayatın tümü insan için bir imtihan, ”Biz sizi korkuyla, açlıkla, mallardan canlardan (nefislerinizden) ve kazandıklarınızdan eksiltmek gibi, şeylerle imtihan ediyoruz. Sabredenleri müjdele…Bakara Suresi 155”  Rabbimizin bizim için Kur’an-ı Kerimde sıraladığı ve hatırlattığı durumlar, hemen her gün karşılaştığımız ve yaşadığımız şeyler. Allah’ın tavsiye ettiği “sabır” sözcüğü, başımıza gelen imtihanın başarılı bir şekilde savulmasının anahtarıdır. Bu anahtarın doğru bir şekilde kullanılması ve doğru anlaşılması gereklidir. Sabır: değişik şartlar ve durumlar karşısında bulunduğu hali korumak, sahip çıkmak ve vazgeçmemektir. Kuran’dan iki örnek verelim : “İn kade leyudilluna an alihetina levla en saberna aleyha“ İlahlarımıza sahip çıkmasaydık, neredeyse bizi onlardan uzaklaştıracaktı (vazgeçirecekti) Furkan Suresi 41. diğer ayette “ventalakal meleü minhüm enimşuu vesbiruu ala alihetikum inne haza leşey’ün yuraad”.Toplumun ileri gelenleri ortaya çıkarak “Haydi (ilahlarınız için) yürüyün ve ilahlarınıza sahip çıkın (Kulluk etmekten vazgeçmeyin). Mutlaka (sizden) istenen şey budur.” Sad suresi 6 Her iki ayette kullanılan “levla en saberna” (sabretmeseydik-sahiplenmeseydik),ve “vesbiruu” (Sabredin-sahiplenen, sarılın,vazgeçmeyin) kelimelerin manaları doğru anlaşıldığında Kur’an da geçen “sabredin” emirlerini mistik anlamda:zahmete, sıkıntıya, zorlanmaya, işkenceye, hastalığın verdiği acıya dayanın anlamında değil, Her türlü şartlarda ve durumlarda, doğru olan bir Allah inancınızı değiştirmeyin, onun emirlerine sahip çıkın, din olarak seçtiğiniz İslam dininden vazgeçmeyin, anlamında anlaşılması gerekmelidir.

  “İnsana bir sıkıntı (zarar) dokunduğunda, bizi çağırır (Dua eder). Ona dokunan zararı, bizden bir iyilikle değiştirdiğimizde derki: Bu iyilikler bir bilgi üzere (Ben bu iyiliklere layık olduğum için) bana verilmiştir. Tam tersine bu denenmedir, fakat onların çoğu  bilmezler. Onlardan öncekilerde aynı şeyleri söylemişlerdi. Ama kazandıkları onlara hiçbir fayda sağlamadı. Zümer Suresi 49 “ Alemlerin Rabbi Allah yarattığı insanın özelliklerini, bu ayetlerde yine insanın kendisine örneklerle öğretiyor. Sıkıntıda olacak, rahatlıkta, hastalıkta olacak, sağlıkta, yoksullukta olacak, zenginlikte, bunların hepsi imtihan. Nasıl ki sıkıntılı durumlarda kendimizi kurtaracak güçlü bir yardım eline muhtaç olduğumuzu hissedip, en güçlü olan Allah’a sığınıp yardım istiyorsak, rahatlık zamanlarımızda da, bize bunca nimetleri vereni hatırlayıp, şükretmeli ve onun şanını yüceltmeliyiz ki hem yaşadığımız dünyada, hem de hesap gününde şükürlerimizin karşılığını alalım. Allah Şakir ve Alim (şükrün karşılığını veren ve her şeyi bilen ) değilmi? “Eğer şükreder ve iman ederseniz Allah size niçin azap etsin. Allah şükrün karşılığını veren ve her şeyi bilendir. Nisa Suresi 147”

Konumuzun önemi itibariyle Kur’an-ı Kerimde o kadar çok misaller var ki, seçmekte insan zorlanıyor. Zira insanın yer yüzünde yaratılış sebebi, denenmekte yani imtihan olmaktadır. İmanında samimi mi, imanı amellerine yansıyor mu, işleri yolunda giderken iyide, bozulunca yan mı çizip, gerisin geriye dönüveriyor. “İnsanlardan Allah’a kullukları, sınırda olanlar var. Ona bir hayır dokunduğunda tatmin olur, Eğer hayırın dışında (fitne) bir şey dokunursa, yüzünü hemen (küfre) çevirir, dünyasını da, ahiretini de kaybeder. İşte bu tür davranış açıkça ziyandır. Hac Suresi 11” İnsanları haktan uzak tutan, herhalde dünya ve elde edilenlere karşı aşırı derecede hırsla bağlanma tutkusudur. Hep kazanmak, hep kazanmak, kaybetmeye tahammülü yok. Kaybetti mi dünyanın sonunun geldiğini zannediyor, bunalıma giriyor, hatta intihara kadar gidebiliyor. Halbuki eşyaya ve çevresine Allah’ın öğrettiği şekilde bakabilse, tümünün, bu dünya için yaşamanın vasıtası, geçimlik (meta) olduğunu, ebedi ve bitmez tükenmez olanın, Allah’ın, mü’min salih kulları için hazırladığı ahiret yurdunda olduğunu bilecek ve ona göre elinden gidene karşı davranışı daha makul olacak. “Bilin ki mallarınız ve evlatlarınız bir imtihandır (fitne). Allah’ın yanındaki daha büyük karşılıktır. Enfal Suresi 28”

  “ Fitne katletmekten daha kötüdür… Fitne kalmayıncaya ve din Allah’ın oluncaya kadar onlarla savaşın. Eğer sizinle savaşmaktan vazgeçerlerse, düşmanlık sadece zulmedenlere vardır. Bakara Suresi 191-193”

                                                                    İlyas YORULMAZ.